مالکیت زمانى در اعیان و کاربردهای اقتصادی آن

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه حقوق دانشگاه مفید.

2 عضو هیئت علمى گروه اقتصاد دانشگاه مفید.

چکیده

مقاله پیش رو در پی کاوش فقهی سهیم‌شدن زمانی در اعیان (مالکیت زمانى) و کاربردهای اقتصادی آن است؛ اما از آنجا که حقوق ایران به‌ویژه در حوزه حقوق مدنی بر فقه امامیه مبتنی است، نمی‌توان از ایراد رویکرد حقوقی پرهیز کرد. بحث‌های مقاله در پنج  بخش تنظیم شده است: پیشینه، مفاهیم، ادله جواز مالکیت زمانی، دیدگاه‌های مراجع تقلید و مزیت‌ها و کاربردهای آن. توجه به مفهوم مالکیت نشان می‌دهد که دوام در ذات آن حضور ندارد بلکه بدون آن نیز شکل می‌گیرد. ادله اثبات آن عبارت هستند از: اصل، وجود مشابه آن در وقف و صلح و قاعده سلطنت. نظر برخی مراجع بر صحت آن مؤید دیدگاه یاد‌شده در مقاله است. پذیرش آن کاربردهای مهمی مانند جذب سرمایه برای تولید مسکن، کاهش هزینه‌ها و رشد سرمایه‌گذاری دارد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Time Sharing and its Economic Applications

نویسندگان [English]

  • Sayyed Abdulmotalleb Ahmadzade Bazaz 1
  • Majid Rezaee Davani 2
چکیده [English]

In the present article, we try to jurisprudentially examine time sharing and its economic applications. However, as Iranian law, especially in the field of civil law, is based on Imamiah jurisprudence, one cannot avoid using juridical approach. The article is compiled in five sectors: literature, concepts, the reasons of time sharing’s being permissible, Grand Ayatullahs’ attitudes, and its advantages and applications. Given the concept of ownership, it was revealed that stability is not something of its essence, but rather it could be developed without that. The reasons for its being demonstrated are principal, existence of its parallel in Waqf, Solh, and reign rule. Some grand Ayatullahs’ acceptance of its validity confirms the idea presented in the article. Its acceptance has such important applications as attracting capital to the housing sector, reducing costs, and investment growth.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Ownership Time Sharing
  • Time Ownership
  • Short Selling
  1. آل‌کاشف الغطاء، محمد‌الحسین؛ تحریر المجله؛ تهران و قم: انتشارات نجاح و فیروز‌آبادی؛ [بی‌تا].
  2. آملى، محمدتقى؛ المکاسب و البیع (تقریرات درس میرزا محمد‌حسین غروى‌نائینى)؛ قم: مؤسس نشر اسلامى، 1413ق.
  3. ابن‌درید، ابى‌بکربن‌الحسن‌الازدى‌البصرى؛ جمهرة اللغة، ج3، چ1، [بی‌جا]: دار صادر، 1345.
  4. ابن‌فارس‌بن‌زکریا، احمد ابى‌الحسین؛ معجم مقاییس اللغة، ج5، [بی‌جا]، دارالکتب العلمیه، [بى‌تا].
  5. ابن‏منظور؛ لسان العرب، ج13؛ بیروت: داراحیاء التراث العربى، 1408 ق.
  6. احمدزاده‌بزاز، سید‌عبدالمطلب؛ «مالکیت موقت (زمانى)»؛ نامه مفید، ش۲۴، ۱۳۷۹.
  7. ـــــــــــ؛ تحلیل حقوقى سهیم‌شدن زمانى؛ پایان‌نامه کارشناسى ارشد دانشگاه مفید، ۱۳۷۸.
  8. افضلی، روح‌الله؛ «مالکیت زمانی (موقت)»؛ مجله فقه و تاریخ تمدن، ش21، 1388.
  9. امامى، سیدحسن؛ حقوق مدنى؛ چ13، تهران: اسلامیه، 1373.
  10. انصارى، مرتضى؛ مکاسب؛ قم: مطبوعات دینى، 1366.
  11. بلداوى، عبود؛ دراسة فى الحقوق العینیة الاصلیة؛ بغداد: انتشارات معارف، 1975م.
  12. بیهقی، احمدبن‌الحسین؛ السنن الکبرى؛ بیروت: دار المعرفه، [بی‌تا].
  13. تاجگر، رضا؛ «مالکیت زمانی، راه خروج از بحران مسکن»؛مجله خبری و تحلیلی در زمینه علوم انسانی، س51، دوره دوم، ش92، 1388.
  14. توحیدى، محمدعلى؛ مصباح الفقاهة فى المعاملات (تقریرات درس آیت‌الله العظمى خویى)؛ چ3، قم: وجدانى، 1371.
  15. جبعی‌عاملى (شهید الثانی)؛ زین‌الدین‌بن‌على؛ مسالک الأفهام إلى تنقیح شرائع الإسلام؛ قم: مؤسسه معارف اسلامی، 1414 ق.
  16. جزائرى‌المروج، سید‌محمد‌جعفر؛ هدى الطالب الى شرح المکاسب؛ چ1، قم: مؤسسة دارالکتاب الجزایرى، 1416ق.
  17. جعفرى ‌لنگرودى، محمدجعفر؛ حقوق اموال؛ چ3، تهران: گنج دانش، 1373.
  18. ــــــــــــــ؛ دائره‌المعارف حقوق مدنى و تجارت، ج1، حقوق تعهدات: عقود و ایقاعات؛ چ1، تهران: بنیاد راستاد، 1357.
  19. حسینى‌روحانى، سیدمحمدصادق؛ فقه الصادق؛ قم: ۱۴۲۹ق.
  20. حسینى‌شیرازى، سیدمحمد؛ الفقه؛ ج60،چ2، بیروت: دارالعلوم، 1409ق.
  21. حسینى‌مراغى، سیدمیرعبدالفتاح؛ العناوین؛ چ1، قم: مؤسسه نشر اسلامى، 1418ق.
  22. خراسانى، محمدکاظم؛ کفایة الاصول؛ [بى‌جا]، [بى‌تا].
  23. زحیلى، وهبه، الفقه‏الاسلامى و ادلته، چ2، دمشق: دارالفکر، 1984م.
  24. سنهورى، عبدالرزاق احمد؛ الوسیط فى شرح القانون المدنى؛ بیروت: دار احیاء التراث العربى، [بى‌تا].
  25. صده، عبدالمنعم فرج؛ الحقوق العینیة الاصلیة - دراسة فى القانون اللبنانى و القانون المصرى؛ بیروت: دارالنهضة العربیة، [بى‌تا].
  26. صفایى، حسین؛ دوره مقدماتى حقوق مدنى، ج1، (اشخاص و خانواده - اموال)؛ چ2، تهران: مؤسسه عالى حسابدارى، [بی‌تا].
  27. صفى‌پور، عبدالرحیم‌بن‌عبدالکریم؛ منتهى الارب؛ ج3 -4؛ تهران: کتابخانه سنائى، [بى‌تا].
  28. طباطبایی، سیدمحمد­صادق و سمیه تاجمیر ریاحی؛ «بررسی امکان انعقاد قراردادهای مالکیت زمانی از طریق عقود معین»؛ فصلنامه علمی-پژوهشی تحقیقات بازاریابی، س3، ش1، 1392.
  29. طباطبایى‌یزدى، سیدمحمدکاظم؛ حاشیة المکاسب؛ قم: اسماعیلیان، [بی‌تا].
  30. ــــــــــــ؛ سؤال و جواب؛ به اهتمام سیدمصطفى محقق داماد و دیگران؛ تهران: مرکز نشر علوم اسلامى، 1376.
  31. طلبه، انور؛ الوسیط فى القانون المدنى، [بى‌جا]: [بى‌نا]، 1993م.
  32. عامری، پرویز و اعظم انصاری؛ «بررسی ماهیت و مبانی حقوقی شرینگ (مالکیت زمانی) در حقوق انگلیس»، نامه مفید، ش64، 1386 .
  33. عطارزاد، سعید و الهه پارسا؛ «بررسی ماهیت حقوقی مالکیت زمانی در حقوق امریکا»، دوفصلنامه علمی-پژوهشی دانش حقوق، س2، ش1، 1392.
  34. فدوی، سلیمان؛ «نگاهی مختصر به مالکیت زمان»،مجله خبری و تحلیلی در زمینه علوم انسانی، س51، دوره دوم، ش92، 1388.
  35. فرج، توفیق حسن؛ الحقوق العینیة الاصلیة؛ بیروت: الدار الجامعه، 1993م.
  36. کاتوزیان، ناصر؛ حقوق مدنى، اموال و مالکیت؛ چ1، تهران: نشر یلدا، 1374.
  37. ________؛ حقوق مدنى، مقدمه: اموال- کلیات قراردادها؛ چ6، تهران: دانشکده علوم ادارى و مدیریت‏بازرگانى، [بی‌تا].
  38. ________؛ حقوق مدنى، اعمال حقوقى: قرارداد- ایقاع؛ چ4، تهران: شرکت انتشار با همکارى شرکت ‏بهمن برنا، 1376.
  39. کرکى (محقق ثانى)، على‌بن‌الحسین؛ جامع المقاصد فى شرح القواعد؛ ج9،چ1، قم: مؤسسه آل‌البیت لاحیاء التراث، 1411ق.
  40. مجلسى، محمدباقر، بحار الانوار؛ بیروت: دار احیاء التراث العربى، [بی‌تا].
  41. معاونت آموزش و تحقیقات قوه قضاییه؛ مالکیت زمانی (ماهیت حقوقی و دعاوی مرتبط)؛ چ1، تهران: راه نوین، 1389.
  42. نجفى، محمدحسن، جواهر الکلام؛ بیروت: داراحیاء التراث العربى، [بى‌تا].
  43. نراقى، احمد؛ عوائد الایام؛ تحقیق: مرکز الابحاث و الدراسات الاسلامیه؛ چ1، قم: مرکز النشر التابع لمکتب الاعلام الاسلامى، 1375.
  44. وحدانی­نیا، محمدامین؛ «چالش در مالکیت موقت»؛ مجله خبری و تحلیلی در زمینه علوم انسانی، س51، دوره دوم، ش92، 1388.