بیمه عمر از نهادهای مهم مالی است که در کنار دیگر نهادها به عنوان کانال هدایتی پس‌انداز خانوارها، نقش مؤثری در تأمین و تجهیز منابع مالی برای سرمایه‌گذاری در بازار پول و سرمایه دارد. با وجود اهمیت این نهاد در رشد و توسعه اقتصادی، در کشورهای اسلامی به حد کفایت توسعه پیدا نکرده است. یکی از مهم‌ترین علل توسعه‌نیافتگی صنعت بیمه عمر در کشورهای اسلامی، وجود باورهای خاص در این کشورها و ادعای وجود عناصر بهره، ربا و قمار در این نوع بیمه‌هاست. در مقاله پیش‌رو، تفاوت بیمه با این عناصر بیان‌شده و جهت توسعه بیمه عمر در کشورهای اسلامی از راه چگونگی اثربخشی نهادهای نظارتی قانونی و سیاسی و برقراری شفافیت در فعالیت‌های بیمه‌گری جهت اطمینان از سرمایه‌گذاری منابع مالی بیمه عمر در فعالیت‌های مولد، اشتغال‌زا و مطابق با موازین شریعت اسلام، راهکارهایی ارائه شده است. هدف اصلی مطالعه، بررسی اثر متغیرهای قانونی و سیاسی بر تقاضای بیمه عمر در کشورهای اسلامی (OIC) طی دوره زمانی (1999ـ2011) با استفاده از رهیافت پانل دیتا متوازن است. نتیجه‌های پژوهش بیان می‌کند که عملکرد مناسب نهادهای نظارتی قانونی و سیاسی و متغیرهای اقتصادی شامل توسعه مالی و درآمد سرانه و متغیر سرمایه انسانی به عنوان معیار ریسک‌گریزی اثر مثبت و معنادار بر توسعه بیمه عمر در کشورهای اسلامی منتخب دارند؛ در حالی‌که متغیر نرخ تورم انتظاری اثر منفی و معنادار بر توسعه بیمه عمر کشورهای اسلامی دارد.
Role of Legal and Political Institutions in Life Insurance Development; a Case Study of OIC Countries
نویسندگان [English]
Hamid Sepehrdoust1؛ Samaneh Ebrahimnasab2
چکیده [English]
Life insurance is an important financial institution that, besides other institutions as the channel directing the households' savings, plays a key role in providing and mobilizing the financial resources in order to be invested in money and capital markets. Despite its importance in economic development and growth, it has not been sufficiently developed in Islamic countries. One of its most important causes is the prevalence of some special beliefs in these countries in this regard and the alleged existence of interest, usury and gambling in this kind of insurance. In the present article, the difference between insurance and these concepts has been explained, and some solutions have been proposed for life insurance's being developed in Islamic countries via the legal and political institutions' becoming effective and insurance activities' getting clear in order for the financial resources of life insurance to be invested in productive, employment-creating and Islam-congruent activities. Our main goal, here, is to investigate the effect of legal and political variables on the demand for life insurance in OIC members during the period 1999-2011 using a balanced panel data approach. The results indicate that the proper function of legal and political supervisory institutions and the proper situation of such economic variables as financial development, per capita income and human capital as a measure of risk aversion have a significant positive effect on the development of life insurance in the selected Islamic countries, while the expected inflation rate has a significant negative effect in this regard.
کلیدواژه‌ها [English]
life insurance, Legal Institutions, Political Institutions, Islamic Countries, Panel Data Approach
پژویان، جمشید و میرطاهر پورپرتوی؛ «تخمین تابع تقاضای بیمه عمر و پیشبینی آن»؛ فصلنامه صنعت بیمه، ش69، 1382.
جعفری‌صمیمی، احمد و ابراهیم کاردگر؛ «توسعه بیمه و رشد اقتصادی: تحلیل نظری و تجربی در اقتصاد ایران 1338ـ1383»؛ فصلنامه پژوهشنامه بازرگانی، س6، ش45، 1386.
جلالی‌لواسانی، احسان؛ «بررسی تأثیر متغیرهای کلان اقتصادی بر تقاضای بیمه اشخاص»؛ فصلنامه صنعت بیمه، س20، ش2 (78)، 1384.
جهانگرد، اسفندیار؛ «بیمه و رشد اقتصادی در ایران»؛ فصلنامه پژوهشها و سیاستهای اقتصادی، س19، ش59، 1390.
حسنزاده، علی، محمدمهدی عسگری و مهدی کاظم‌نژاد؛ «بررسی جایگاه صنعت بیمه در اقتصاد و بازار سرمایه ایران»؛ فصلنامه صنعت بیمه، س25، ش2، 1389.
عباسی، ابراهیم و سمانه درخشیده؛ «عوامل مؤثر بر تقاضای بیمه عمر در ایران»؛ پژوهشنامه بیمه، س27، ش4 (108)، 1391.
عرفانی، توفیق؛ قرارداد بیمه در حقوق اسلام و ایران؛ ج1، چ1، تهران: کیهان، 1371.
عزیزی، فیروزه؛ «رابطه میان متغیرهای کلان اقتصادی و تقاضا برای بیمه عمر در ایران 1369ـ1383»؛ فصلنامه مدرس علوم انسانی، دوره 10، ش4، 1385.
عسگری، محمدمهدی و حمیدرضا اسمعیلی‌گیوی؛ «تحلیل نظری ساختار بیمه‌های عمر در نظام تکافل و بیمه‌های متعارف»؛ فصلنامه علمی پژوهشی اقتصاد اسلامی، س8، ش32، 1388.
مهدوی‌کلیشمی، غدیر و وحید ماجد؛ «تحلیل عوامل اقتصادی، اجتماعی و روان‌شناختی مؤثر بر تقاضای بیمه عمر در ایران»؛ فصلنامه تحقیقات مدلسازی، ش5، 1390.
12. Beck, T. & web, I.;"Economic, Demographic and Institutional Determinants of Life Insurance Consumption across Countries"; The World Bank Economic Review, Vol. 17, No. 1, 2003.
13. Boose, MA.; "Agency theory and alternative prediction for life insurance: an empirical test"; The Journal of Risk and Insurance, vol. 57, no.3, 1990.
14. Chui, A.C.W. & Kwok, C.Y.; "Cultural practices and life insurance consumption: An international analysis using globe scores"; Journal of Multinational Financial Management, Vol. 19, 2009.
15. Coase, H.R; "The Nature of the Firm"; Economica, New Series, Vol. 4, No. 16, 1937.
16. Eisenhardt, K.; "Agency theory: an assessment and review"; Academy of Management Review, vol. 14, no.1, 1989.
17. Erbas, N.S. & Chera, L.S.; "Institutional Quality, Knightian Uncertainty, and Insurability: A Cross-Country Analysis"; International Monetary Fund Working paper, 2006.
18. Feyen, E., Lester, R. & Rocha, R.; "What Drives the Development of the Insurance Sector? An Empirical Analysis Based on a Panel of Developed and Developing Countries"; The World Bank, 2011.
19. Laura, S. and Mihai, C.; "The Role of Institutional Factors Over the National Insurance Demand: Theoretical Approach and Econometric Estimations"; Transylvanian Review of Administrative Sciences, No. 39, 2013.
20. Lewis, F.D.; "Dependents and the Demand for life Insurance"; American Review, No. 79, 1989.
21. Nesterova, D.; "Determinants of the demand for life insurance: Evidence from selected CIS and CEE countries"; A Thesis Submitted In Partial Fulfillment of the Requirements for the Degree Master of Arts in Economics, at the National University of Kyiv-Mohyla Academy of Ukraine, 2008.
22. Swiss Reinsurance Company, World Insurance, Various years, Sigma. Zurich: Swiss Reinsurance Company, 1999-2011, Available on Swiss Re Website: www.Swissre.com/Sigma
23. Ward, D. and Zurbruegg, R.; "Law, politics and life insurance consumption in Asia"; The Journal of Risk and Insurance, Vol. 27, No. 3, 2002.
24. Williamson, O.; "The new institutional economics: taking stock, looking ahead"; Journal of Economic Literature, Vol. 38, No. 3, 2000.
World Development Indicators )WDI(, World Bank, Washington, DC, 2012, Available at : http://www.worldbank.org
ابتدای صفحه