تبیین عامل‌های پرکننده شکاف بین نظر و عمل در رفتار اقتصادی خانواده مسلمان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه فردوسی مشهد

2 هیئت علمی گروه اقتصاد دانشگاه فردوسی مشهد

3 هیئت علمی گروه علوم تربیتی دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

مطالعه‌ها نشان می‌دهد که به‌رغم آگاهی خانواده‌های مسلمان نسبت به نهی از اسراف، تبذیر و پیامدهای آنها، یکی از مسائل درگیر بیشتر خانواده‌ها در جایگاه مصرف‌کننده، نداشتن اعتدال در تخصیص درآمد به مخارج مصرفی است. شناسایی علت‌ها و عامل‌های قابل مدیریت این عدم اعتدال، برای اقتصاددانان و متولیان ترویج فرهنگ دینی و نظام آموزشی و پرورشی رسمی و غیررسمی می‌تواند اهمیت داشته باشد.
در مقاله پیش ‌رو با استفاده از روش تحقیق تلفیقی به شناسایی این عامل‌ها و تعیین میزان هم‌بستگی آنها و ارتباطشان با رفتار مسرفانه پرداخته شده است. ابزار روش کیفی، مصاحبه‌ با تعدادی از صاحب‌نظران با شیوه گلوله‌برفی و تا حد اشباع نظری و ابزار روش کمی، توزیع پرسش‌نامه بین والدین دانش‌آموزان دبستانی مشهد بود. یافته‌ها نشان می‌دهد سازگاری رفتار با آموزه‌‌های اقتصادی اسلام ـ عدم اسراف و تبذیر ـ با نظم‌پذیری جمعی درون خانواده، آینده‌نگری و تقویت اراده، رابطه معنادار مستقیم دارد که تحت تأثیر عامل‌های ساختاری و زمینه‌ای قرار می‌گیرند. قاعده‌مند‌شدن خانواده نیز تحت تأثیر کیفیت انتقال آموزه‌های اقتصادی اسلام، فرصت‌سازی و فرصت‌یابی تربیتی درون خانواده و کنش و واکنش درون خانواده نسبت به رعایت آموزه اقتصادی اسلام و کیفیت منبع تأمین معیشت درون خانواده است.  

کلیدواژه‌ها