واکاوی اقتصاد رفتاری در آیات قرآن

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه ایلام

2 گروه اقتصاد، دانشکده اقتصاد و مدیریت، دانشگاه سمنان

چکیده

رفتار اجتماعی روزمره انسان­ها،­ همواره با تصمیمات اخلاقی همچون کمک مالی و انسانی به یک نیازمند، رعایت انصاف، رعایت حقوق دیگران بدون وجود قوانین منع‌کننده و … همراه بوده است. این اعمال گویای رفتاری است که با نظریه اقتصاد متعارف همخوانی ندارد و در چارچوب نظریه جدید اقتصاد رفتاری قابل توجیه است. بر اساس این نظریه در پژوهش حاضر تلاش می‌شود با استخراج آیاتی از  قرآن نشان داده شود که تصمیمات فردی انسان‌ها در اغلب موارد عقلایی نمی­باشد و همواره مصادیقی از کج‌رفتاری در تصمیمات افراد در چارچوب اقتصاد اسلامی وجود دارد.با بررسی آیات استخراج‌شده از قرآن کریم شش مورد از مهم­ترین عوامل «انگار بی­ربط» که تعیین‌کننده اقتصاد رفتاری هستند استخراج گردید این شش مورد عبارت‌اند از: عقلانیت محدود،سوگیری به حال، اثر مالکیت، سوگیری پس­گویی، جان آماری و جان شناخته‌شده و خویشتن‌داری محدود. نتایج نشان می­دهد که محدودیت­های اسلام از قبیل باورهای شرعی و اعتقادات مذهبی و ...  ایجاب می­کند که تصمیمات انسان از عقلانیت محض فاصله گرفته و انسان­ها بیشتر به صورت انسان عادی رفتار می­کنند تا انسان اقتصادی و این همان مفهوم وجود کج‌رفتاری در رفتار انسان‌هاست.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Analysis of Behavioral Economics in Quranic Verses

نویسندگان [English]

  • heshmatollah asgari 1
  • seyedahmad ebrahimi 2
1 ilam university
2 Department of Economics, Faculty of Economics and Management, Semnan University
چکیده [English]

The everyday social behavior of human beings has always been accompanied by ethical decisions such as financial and humanitarian assistance to the needy, respect for the rights, respect for the rights of others without prohibitive laws, etc. These actions illustrate behavior that is inconsistent with conventional economic theory and is justified in the context of the new theory of behavioral economics. Based on this theory, the present study seeks to show by extracting verses from the Qur'an that individual human decisions are often not rational and that there is always evidence of behavioral bias in people's decisions within the framework of Islamic economics. By examining the verses extracted from the Holy Quran, the results show that the limitations of Islam such as religious beliefs and religious beliefs require that human decisions are far from pure rationality and that humans are more like ordinary humans. Behaves rather than economic man. And this is the very notion of human behavior.    

کلیدواژه‌ها [English]

  • Behavioral Economics
  • fillip
  • Islamic Economics
  • Limited Rationality
  • Bias

مراجع

  1. انصاری سامانی، حبیب و دیگران؛ «مقدمه‌ای بر اقتصاد رفتاری: مفهوم،‌ روش‌شناسی و شیوه‌های استخراج ترجیحات»؛ بررسی مسائل اقتصاد ایران، س2، ش1، 1394.
  2. بشیری، ابوالقاسم و دیگران؛ «بررسی مفروضه‌های اساسی درباره ماهیت انسان از دیدگاه روان‌شناسی و اسلام»؛ روان‌شناسی و دین، س2، ش5، 1388.
  3. توتونچیان، ایرج؛ تئوری تقاضا و تحلیل اقتصادی انفاق؛ تهران: مرکز اطلاعات فنی ایران، 1363.
  4. حسینی، سیدحمید؛ «اقتصاد رفتاری در دهه 1950 و اوایل دهه 1960 در کجا شکل گرفت: دانشگاه میشیگان یا کارنگی؟»؛ پژوهش‌ها و سیاست‌های اقتصادی، ش29، 1383.
  5. دادگر، یدالله و مرتضی عزتی؛ «بررسی رابطه مذهب و رفتار مصرف‌کننده در سایر ادیان (غیر اسلام)»؛ نامه مفید، ش31، 1381.
  6. رهبر، فرهاد، متوسلی، محمود و میثم امیری؛ «اقتصاددانان رفتاری و نظریه‌های آنها»؛ مجله برنامه و بودجه، ش120، 1392.
  7. رحیمی، افسانه و دیگران؛ «بررسی نقش نگرش‌ها و عقاید بر مصرف انرژی الکتریکی خانوارها در ایران»؛ پژوهشنامه اقتصاد انرژی ایران، س6، ش21، 1396.
  8. صافی‌ دستجردی، داود و محمدنقی نظرپور؛ «سنجش اثر مذهب بر رفتار مصرف‌کننده (مطالعه موردی زنان متأهل اصفهان)»؛ فصلنامه اقتصاد اسلامی، س14، ش56، 1394.
  9. محقق‌نیا، محمدجواد و دیگران؛ «واقع‌سازی فروض و نظریه رفتار مصرف‌کننده در جامعه اسلامی ایران»؛ نشریه اقتصاد و بانکداری اسلامی، ش17، 1395.
  10. هادوی‌نیا، علی‌اصغر؛ «الگوی انسان اقتصادی از دیدگاه اسلام»؛ فصلنامه اقتصاد اسلامی، س19، ش74، 1398.
    1. Abdulmannan, Muhammad; “The behaviour the firm and its objectives, in an Islamic framework”; Reading in micro economics, 1991.
    2. Aldashev, Gani, and Jeanp Philippe Platteau; “Religion, culture, and development”, Handbook of the Economics of Art and Culture; vol.2, Elsevier, 2014.
    3. Anderson, Gary M.; “Smith and the Preachers: The Economics of Religion in the Wealth of Nations”; J. Polit. Econ., Vol.96, No.5, 1988.
    4. Azzi, Corry and Ehrenger, Ronald G.; “Household Allocation of Time and Church Attendance”; J. Polit. Econ., 83, 1975.
    5. Barro, R. J.; “McCleary. RM, Religion and Economic Growth”; NBER Working Paper, 9682, 2003.
    6. Bryan Gharad T & et al.; “Randomizing Religion: The Impact of Protestant Evangelism on Economic Outcomes”; National Bureau of Economic Research, No.w24278, 2018.
    7. Douglas, S.P.; “Cross - National Comparisons and Consumer Sereatypes: A Case Study of working and Non - Working Wives in the U.S. and France”; J. Consumer Research, 1976.
    8. Finke, Roger and, Stark, Rodney; “Religious Economies and Sacred Canopies: Religious Mobilization in American Cities 1906”; Amer. Soc. Rev., Vol.53, No.1, 1988.
    9. Fishbein, M. & Ajzen, I.; “Belief, attitude, intention, and behavior: An introduction to theory and research”; Reading, MA: Addison-Wesley, 1975.
    10. Greeley, Andrew M.; “A Note on the Origins of Religious Differences”; J. Scientific Studies of Religioun, Vol. 3, No.1, 1963.
    11. Heukelom, F.; Behavioral economics: A history, Cambridge: Cambridge University Press, 2014.
    12. Iannaccone, Laurence R.; “Consumption, Capital and Habit Formation with an Application to Religious Participation”; U.Chicago: ph.D.Dissertation, 1984.
    13. Iannaccone, Laurence R., Roger, Strak and Rodney Stark; “Deregulatin Religion: The Economics of Church and State”; Econ. Inquiry, 35: 2, 1997.
  1. Kahf, Monzer; “A Model of the Household Decisions in Islamic Economy : in Association of Muslem Social Scientists”; Procceding Third National Seminar, Gary Indiana, 1974.
  2. Kahf, Monzer; “A Contribution to the study of the Economics of Islam”; Utah U.S.A., Univ. of Utah S.L.C., 1973.
  3. Kahneman, Daniel; “Maps of Bounded Rationality: Psychology for Behavioral Economics”; American Economic Review, Vol.93, No.5, 2003.
  4. Mathieson, K.; “Predicting user intentions: Comparing the technology acceptance model with the theory of planne behavior”; Information Systems Research, 2(3), 1991.
  5. Mayer, Albert J. and Sharp, Harry; “Relogious Prefernece and Worldly Success”; American Sociological Review, 1962.
  6. Noland, Marcus; “Religion and economic performance”, World development; No.8, 2005.
  7. Pikkarainen, T., Pikkarainen, K., Karjaluoto, H., Pahnila, S.; “Consumer acceptance of online banking: An extension of the technology acceptance model”; Internet Research, 14( 3), 2004.
  8. Pyle, Ralph E.; “Faith and Commitment to the Poor: Theological Orientation and Support for Government Assistance Measures”; Soc. Rel., 54:4, 1992.
  9. Schwartz, Shalom H.; “Toward Explanations of National Differences in Value Prorities”; XXIV Congress of Interamerican Society of Psychology,1994.
  10. Sequeira, T& et al.; “Income and religion: a heterogeneous panel data analysis”; Review of Social Economy, No.75, 2017.
  11. Siddiqi, M. N.; “The Economic Enterprise in Islam”; Islamic Publications Ltd., Lahore, 1979.
  12. Simon, H. A.; Administrative Behavior: A Study of Decision Making Process in Administrative Organizations; Chicago, IL: Macmillan, First Ed, 1947.
  13. Thaler, Richard H; “Misbehaving: The Making of Behavioral Economics”; New York: W.W. Norton and Company, 2015.
  14. Tawney, Richard H.; Religion and the Rise of Capitalism; New York: Harper and Row, 1926.
  15. Thomas, W. and Znaniecki, F.; The Polish Peasant in Europe and America; Vol. 1. Boston .MA: Badger, 1918.
  16. Weber, Max; The Protestant Ethic and the Spirit of Capitalism; Translated by Talcott Parsons; New York: Free Press, 1905.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار