واکاوی حجیت نشان تجاری حلال روی محصولات مصرفی از نگاه آموزه‌های اصول فقه و فقه شیعه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استاد دانشگاه بین المللی مصطفی

چکیده

نشان تجاری حلال از مسائل مستحدثه است که در این‌ مقاله برای نخستین ‌بار با روش ‌تحقیق توصیفی ـ تحلیلی ـ انتقادی و اسناد کتابخانه‌ای و میدانی بررسی فقهی می‌شود. نشان حلال استاندارد، برند و گواهی تجاری است که جهت تضمین حلیت محصولات مصرفی برای مراکز تجاری و صنعتی از سوی برخی ‌مراکز معتبر ـ مانند مؤسسه جهانی حلال ـ صادر می‌شود. نشان تجاری حلال دلالت وضعی لفظی بر نظر کارشناسانه مرکز صادرکننده آن دارد و از امارات است که در صورت معتبربودن مرکز صادرکننده آن و عدم ‌احراز جعلی‌‌بودن آن روی محصولات و عدم ‌تعارض آن با ادله دیگر حجیت دارد. این حجیت عمومیت داشته و فرقی ندارد که مرکز تولیدکننده محصولات مسلمان یا کافر باشد و فروشنده محصولات مسلمان یا کافر باشد و بازار فروش ‌آن متعلق به مسلمانان یا کافران باشد. این نشان بر قاعده اصالت عدم ‌تذکیه و استصحاب عدم ‌تذکیه مقدم است. در صورت تعارض علم مصرف‌کننده با این نشان، علم مصرف‌کننده مقدم است؛ زیرا قطع بر ظن برتری دارد. در فرض تعارض بینه با این نشان، بینه مقدم است؛ زیرا در کشف از واقع قوی‌تر از این نشان است. در هنگام تعارض خبر واحد با این نشان، بنا بر قول به حجیت خبر واحد در موضوعات خارجی، هر دو از حجیت ساقط شده و باید بر اساس اصول عملی اقدام کرد. 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Analysis of the legitimacy of the halal brand on consumer products from the perspective of the teachings of the principles of fiqh and Shia fiqh

نویسنده [English]

  • akbar mahmoudi
pro
چکیده [English]

Halal brand is one of the new issues in this article for the first time with the method of descriptive research, critical analysis and library and field documents. Halal mark is a standard, brand and commercial certificate issued by some reputable centers, such as the World Halal Institute, to ensure the solubility of consumer products for commercial and industrial centers. Halal trademark indicates the verbal status of the expert opinion of its exporting center and is from the UAE, which is valid if its exporting center is valid and it is not fake, it is not on the products and it does not conflict with other reasons. This authority is general and it does not matter if the center is the producer of Muslim or infidel products and the seller of Muslim or infidel products and its market is owned by Muslims or infidels. This sign precedes the rule of authenticity of non-purification and acceptance of non-purification. In case of conflict between consumer science and this mark, consumer science takes precedence, because disconnection is superior to suspicion. Assuming that the evidence is in conflict with this sign, the evidence is paramount, because it is actually stronger than this sign in discovery. In the event of a single news conflict with this mark, according to the promise of the authority of the single news in foreign affairs, both are invalidated and action must be taken according to practical principles.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Halal brand
  • Halal trade mark
  • Halal World Institute
  • Halal product
  • Purity of goods
  • Tazkiyeh

مراجع

  1. * قرآن کریم.

    1. اصفهانی، محمدحسین؛ الفصول الغرویه؛ چ1، قم: دارإحیاء العلوم الإسلامیه، 1404ق.
    2. اندلسی، محمد؛ لسان ‌العرب؛ چ1، بیروت: داراحیاء التراث العربی، 1408ق.
    3. انصاری، مرتضی؛ فرائد الأصول؛ چ1، قم: مجمع ‌الفکر الإسلامی، 1419ق.
    4. ــــــــ؛ کتاب ‌المکاسب؛ چ2، قم: مجمع ‌الفکر الإسلامی، 1420ق.
    5. انوری، حسن؛ فرهنگ بزرگ سخن؛ چ1، تهران: انتشارات‌ سخن، 1381.
    6. بجنوردی، سیدمحمدحسن؛ القواعد الفقهیه؛ چ1، قم: دفتر نشر الهادی، 1419ق.
    7. بهایی، محمد؛ زبدة الأصول؛ چ1، قم: دارالبشیر، 1425ق.
    8. بهجت، محمدتقی؛ جامع المسائل؛ چ1، قم: دفتر آیت‌الله بهجت، 1426ق.
    9. رازی، احمد؛ ‌مقاییس ‌اللغه؛ چ1، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، 1387.
    10. رسولی شربیانی، رضا، رحمان‌زاده، سیدعلی و پریا مشایخی؛ «بررسی اهمیت برند و گواهی حلال»؛ پژوهش‌های جدید در مدیریت و حسابداری، ش4،
    11. جزری، محمد؛ معراج ‌المنهاج فی ‌شرح ‌منهاج ‌الوصول؛ چ1، قاهره: مطبعة الحسین الإسلامیه، 1413ق.
    12. جعفری، محمدتقی؛ رسائل فقهی؛ چ1، تهران: مؤسسه منشورات کرامت، 1419ق.
    13. جناجی، جعفر؛ کشف ‌الغطاء؛ چ1، قم: بوستان ‌کتاب، 1430ق.
    14. جوهری، اسماعیل؛ ‌الصحاح؛ چ3، بیروت: دارالمعرفه، 1429ق.
    15. حکیم، سیدمحسن؛ مستمسک ‌العروة الوثقی؛ چ4، بیروت: دارإحیاءالتراث العربی، 1391ق.
    16. حکیم، سیدمحمدسعید؛ الکافی فی ‌أصول‌الفقه؛ چ4، بیروت: دارالهلال، 1428ق.
    17. حلبی، تقی؛ تقریب ‌المعارف؛ چ1، قم: فارس حسون، 1417ق.
    18. حلبی، سید حمزه؛ غنیة ‌النزوع (قسم‌ الأصول)؛ چ1، قم: مؤسسه ‌امام صادق7، 1417ق.
    19. حلی، جعفر؛ معارج ‌الأصول؛ چ1، قم: مؤسسه ‌آل‌البیت:، 1403ق.
    20. حلی، حسن؛ تلخیص المرام فی معرفة الأحکام؛ چ1، قم: دفتر انتشارات اسلامی، 1421ق.
    21. حلی، حسن؛ مبادی ‌الوصول إلی ‌علم ‌الأصول؛ چ2، بیروت: دارالأضواء، 1406ق.
    22. ــــــــ؛ نهایة الوصول إلی ‌علم‌ الأصول؛ چ1، قم: مؤسسه ‌امام صادق7، 1425ق.
    23. حلی، محمد؛ السرائر؛ چ2، قم: دفتر انتشارات ‌اسلامی، 1414ق.
    24. حیدری، سید علی‌نقی؛ أصول‌ الإستنباط؛ چ1، بیروت: دارالسیره، 1418ق.
    25. خراسانی، محمدکاظم؛ کفایة ‌الأصول؛ چ1، قم: مؤسسه ‌آل‌البیت:، 1409ق.
    26. خمینی، سیدروح‌الله؛ استفتائات ‌امام خمینی؛ چ1، تهران: مؤسسه ‌تنظیم و نشر آثار امام خمینی، 1392.
    27. ــــــــ؛ تهذیب ‌الأصول؛ چ1، قم: دفتر انتشارات ‌اسلامی، 1405ق.
    28. ــــــــ؛ کتاب الطهاره؛ چ1، تهران: مؤسسه ‌تنظیم و نشر آثار امام خمینی، 1422ق.
    29. خوانساری، سیداحمد؛ جامع ‌المدارک؛ چ2، قم: مؤسسه ‌اسماعیلیان، 1405ق.
    30. خویی، سیدابوالقاسم؛ التنقیح فی ‌شرح العروة الوثقی؛ چ4، قم: مؤسسه‌ إحیای آثار امام خویی، 1430ق.
    31. ــــــــ؛ دراسات فی ‌علم‌‌ الأصول؛ چ1، قم: مؤسسه ‌دائرة‌المعارف فقه اسلامی، 1419ق.
    32. ــــــــ؛ المستند فی شرح‌ العروة الوثقی؛ چ1، قم: مؤسسه ‌احیای ‌آثار امام خویی، 1384.
    33. ــــــــ؛ مصباح الأصول؛ چ1، قم: کتاب‌فروشی داوری، 1420ق.
    34. ــــــــ؛ مصباح ‌الفقاهه‌‌؛ چ1، قم: کتاب‌فروشی داوری، 1377ق.
    35. ــــــــ؛ معجم‌ رجال ‌الحدیث؛ چ1، قم: مرکز نشر فرهنگ اسلامی، 1372.
    36. سبحانی، جعفر؛ المحصول فی ‌علم ‌الأصول؛ چ1، قم: مؤسسه ‌امام صادق7، 1419ق.
    37. ــــــــ؛ الموجز فی‌ أصول ‌الفقه؛ چ1، قم: مؤسسه‌ امام صادق7، 1423ق.
    38. سبزواری، سیدعبدالأعلی؛ تهذیب‌ الأصول؛ چ1، بیروت: مؤسسه‌ المنار، 1417ق.
    39. ــــــــ؛ مهذب ‌الأحکام؛ چ1، قم: دارالتفسیر، 1388.
    40. صدر، سید محمدباقر؛ بحوث فی‌ شرح ‌العروة الوثقی؛ چ1، نجف: چاپخانه ‌آداب، 1391ق.
    41. ــــــــ؛ بحوث فی ‌علم ‌‌الأصول؛ چ4، قم: مؤسسه‌ دائرة‌المعارف فقه اسلامی، 1431ق.
    42. ــــــــ؛ دروس فی‌ علم ‌‌الأصول؛ چ1، بیروت: دارالتعارف، 1410ق.
    43. صدوق، محمد؛ الخصال؛ چ1، قم: دفتر انتشارات ‌اسلامی، 1403ق.
    44. ــــــــ؛ علل ‌الشرائع؛ چ1، قم: کتاب‌فروشی داوری، 1385.
    45. طباطبایی، سیدمحمدکاظم؛ العروة الوثقی؛ چ1، قم: دفتر انتشارات ‌اسلامی، 1419ق.
    46. طرابلسی، عبدالعزیز؛ المهذب؛ چ1، قم: دفتر انتشارات ‌اسلامی، 1406ق.
    47. طوسی، محمد؛ تهذیب الأحکام؛ چ4، تهران: دارالکتب الإسلامیه، 1407ق.
    48. ــــــــ؛ العدة ‌فی ‌أصول ‌‌الفقه؛ چ1، قم: محمدرضا انصاری، 1417ق.
    49. عاملی، حسن؛ معالم ‌الأصول؛ چ1، قم: دارالفکر، 1374ق.
    50. عربیان، اصغر؛ «تحلیل‌ مبانی اعتبار بینه و محذور حاصل از قول‌ سببیت با نگاهی به نظرات ‌امام خمینی»؛ فصلنامه پژوهشنامه متین، س19، ش74، 1396.
    51. عمید، حسن؛ فرهنگ ‌فارسی؛ چ10، تهران: انتشارات امیرکبیر، 1374.
    52. فقیه، محمدتقی؛ البدایة و الکفایة و مبانی ‌الفقیه؛ چ1، بیروت: دارالأضواء، 1418ق.
    53. ــــــــ؛ قواعد الفقیه؛ چ2، بیروت: دارالأضواء، 1407ق.
    54. فیروزآبادی، محمد؛ معجم ‌القاموس المحیط؛ چ1، بیروت: شرکت اعلمی، 1433ق.
    55. قمی، ابوالقاسم؛ جامع الشتات؛ چ1، تهران: مؤسسه کیهان، 1413ق.
    56. ــــــــ؛ غنائم‌ الأیام؛ چ1، قم: دفتر تبلیغات اسلامی، 1417ق.
    57. ــــــــ؛ القوانین المحکمه؛ چ1، قم: مؤسسه ‌إحیاء الکتب الإسلامیه، 1431ق.
    58. کلینی، محمد؛ الکافی؛ چ4، تهران: دارالکتب ‌الإسلامیه، 1407ق.
    59. کمپانی، محمدحسین؛ نهایة الدرایه؛ چ1، قم: مؤسسه آل‌البیت:، 1414ق.
    60. گلپایگانی، سیدمحمدرضا؛ مجمع المسائل؛ چ2، قم: دارالقرآن الکریم، 1409ق.
    61. محقق داماد، سیدمصطفی؛ قواعد فقه؛ چ12، تهران: مرکز نشر علوم اسلامی، 1406ق.
    62. مراغی، سیدعبدالفتاح؛ العناوین؛ چ2، قم: دفتر انتشارات ‌اسلامی، 1425ق.
    63. مشکینی، علی؛ اصطلاحات ‌الأصول و معظم ‌أبحاثها؛ چ4، قم: دفتر نشر الهادی، 1409ق.
    64. ــــــــ؛ تحریر المعالم؛ چ4، قم: دفتر نشر الهادی، 1406ق.
    65. ــــــــ؛ مصطلحات‌ الفقه؛ چ4، قم: دفتر نشر الهادی، 1384.
    66. مصطفوی، محمدکاظم؛ القواعد؛ چ3، قم: دفتر انتشارات ‌اسلامی، 1417ق.
    67. مظفر، محمدرضا؛ أصول ‌الفقه؛ چ2، قم: مرکز نشر دفتر تبلیغات اسلامی، 1415ق.
    68. معین، محمد؛ فرهنگ فارسی؛ چ8، تهران: انتشارات امیرکبیر، 1371.
    69. مغنیه، محمدجواد؛ علم ‌أصول ‌الفقه فی‌ ثوبه الجدید؛ چ2، بیروت: دارالعلم للملایین، 1980م.
    70. مقدس، احمد؛ مجمع ‌الفائدة و البرهان؛ چ1، قم: دفتر انتشارات ‌اسلامی، 1403ق.
    71. مکارم، ناصر؛ أنوار الأصول؛ چ1، قم: مدرسه ‌امام امیرالمؤمنین7، 1424ق.
    72. ــــــــ؛ القواعد الفقهیه؛ چ2، قم: مدرسه امام امیرالمؤمنین7، 1411ق.
    73. موسوی، مرتضی؛ الذریعة ‌إلی‌ أصول ‌‌الشریعه؛ چ1، تهران: انتشارات دانشگاه ‌تهران، 1376.
    74. ــــــــ؛ رسائل ‌الشریف ‌المرتضی؛ چ1، قم: دارالقرآن الکریم، 1405ق.
    75. نائینی، محمدحسین؛ أجود التقریرات؛ چ1، قم: مؤسسه ‌صاحب ‌الأمر، 1419ق.
    76. ــــــــ؛ فوائد الأصول؛ چ1، قم: دفتر انتشارات ‌اسلامی، 1404ق.
    77. نجفی، بشیر؛ مرقاة الأصول؛ چ1، قم: دارالفقه، 1383.
    78. نجفی، محمدحسن؛ جواهر الکلام؛ چ1، تهران: دارالکتب الإسلامیه، 1366ق.
    79. ــــــــ؛ مجمع ‌الرسائل؛ چ1، مشهد: مؤسسه صاحب‌الزمان، 1373.
    80. نراقی، احمد؛ عوائد الأیام؛ چ1، قم: مرکز نشر دفتر تبلیغات ‌اسلامی، 1417ق.
    81. ــــــــ؛ مستند الشیعه؛ چ1، مشهد: مؤسسه‌ آل‌البیت:، 1415ق.
    82. نراقی، محمدمهدی؛ لوامع ‌الأحکام؛ چ1، قم: مؤسسه ‌آل‌البیت:، [بی‌تا].
    83. هاشمی، محمود و همکاران؛ فرهنگ ‌فقه؛ چ1، قم: مؤسسه ‌دائرة‌المعارف فقه اسلامی، 1383.
    84. همدانی، رضا؛ مصباح ‌الفقیه؛ چ1، قم: دفتر انتشارات‌ اسلامی، 1416ق.
    85. وزیر، احمد؛ المصفی فی ‌أصول ‌الفقه؛ چ1، بیروت: دارالفکر المعاصر، دمشق: دارالفکر، 1417ق.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار