استخراج روش‌شناسی شناخت پدیده‌ها با حل مسئله کارگزار و ساختار در اقتصاد اسلامی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری، دانشکده اقتصاد، دانشگاه اصفهان، ایران

2 دانشیار دانشکده اقتصاد، دانشگاه اصفهان، ایران

3 استادیار دانشکده اقتصاد دانشگاه اصفهان، ایران

4 دانشیار دانشکده اقتصاد دانشگاه اصفهان، ایران

چکیده

استخراج روش­شناسی صحیح تحقق پدیده­های اجتماعی - اقتصادی به کشف واقعیت و پیش­بینی پدیده‌های آتی و سیاستگذاری جهت خلق پدیده­های مطلوب و حذف پدیده­های نامطلوب کمک بسزایی می‌کند. فردگرایی و جمع­گرایی روش­شناختی به­ عنوان دو روش­شناسی عمده در این زمینه مطرح‌اند که مکاتب مختلف معمولاً متناسب با دیدگاه خود یکی از این دو را برای خود برمی­گزینند. ازآنجاکه در پژوهش­هایی استخراج این مسئله از مجرای پاسخ به مسئله کارگزار - ساختار و نوع رابطه میان آنها می‌گذرد، پژوهش حاضر در صدد برآمده از این طریق به روش­شناسی اقتصاد اسلامی برسد. تحقیق در نهایت با موشکافی در مورد انواع ساختار و معرفی ساختار نرم و بحث در مورد ماهیت آن، با بررسی فردگرایی روش­شناختی، جمع­گرایی روش­شناختی و امکان وجود شقّ سوم به این نتیجه رسیده که روش‌شناسی شناخت پدیده­ها در اقتصاد اسلامی فردگراست. شایان گفتن است تحقیق حاضر به روش اسنادی و کتابخانه­ای و با مراجعه به آثار اندیشمندان و قرآن کریم به ­عنوان اصلی­ترین منبع دینی درصدد پاسخ به این مسئله برآمده است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Extracting the methodology of recognizing phenomena by solving the Structure-Agent Problem in Islamic Economy

نویسندگان [English]

  • Mohammad Mahdi Kazemi 1
  • Khadije Nasrollahi 2
  • Ahmad Googerdchian 3
  • Mohammad Vaez 4
1 PHD Student, Department of economic, Faculty of Administrative Sciences and Economics, University of Isfahan, Iran.
2 Associate Professor Economics, Faculty of Administrative Sciences and Economics, University of Isfahan, Iran.
3 Assistant Professor of Economics, Faculty of Administrative Sciences and Economics, University of Isfahan, Iran.
4 Associate Professor of Economics Faculty of Administrative Sciences and Economics, University of Isfahan, Iran.
چکیده [English]

Extracting the correct methodology of how socio-economic phenomena are realized helps us to discover the reality and predict future phenomena, as well as policy-making to create desirable phenomena and eliminate undesirable phenomena. Methodological individualism and methodological collectivism are the two main methodologies in this field. Methodologies that variant schools usually choose one of them according to their point of view. Since in some studies, this issue is extracted through the answer to the agent-structure problem and the type of relationship between them, the present study seeks to reach the methodology of Islamic economy. Finally, the study has concluded that the methodology of recognizing phenomena in Islamic economics is an individualistic methodology. This conclusion is the result of analysis to the types of structure, introduction the soft structure and discussing its nature and examining methodological individualism, methodological collectivism and the possibility of a third branch. It should be noted that the present study seeks to answer this question by documentary and library methods and by referring to the works of thinkers and the Holy Quran as the main religious source.

کلیدواژه‌ها [English]

  • methodological individualism
  • methodological collectivism
  • agent-structure problem
  • Islamic economy methodology
  • institutionalism

مراجع

  1. قرآن کریم.

    1. امیری طهرانی‌زاده، سیدمحمدرضا و عماد افروغ؛ «نقد روش­شناسی اقتصاد اسلامی شهید صدر از دیدگاه واقع­گرایی انتقادی»؛ روش­شناسی علوم انسانی، ش78، 1393.
    2. درستی، احمد؛ «دیدگاه‌های مختلف جامعه‌شناختی درباره مسئله کارگزار و ساختار»؛ علوم سیاسی، س9، ش36، 1379.
    3. قاسمی اصل اصطهباناتی، محمدجواد؛ «بررسی مبانی فردگرایی روش­شناختی و نقد فردگرایی روش­شناختی در نظریه انتخاب عقلایی»؛ مطالعات اقتصاد اسلامی؛ س13، ش1، 1399.
    4. گروینوگن، جان، اسپیتهوون، آنتون و آنت دن برگ؛ مقدمه­ای بر اقتصاد نهادگرا؛ ترجمه اصلان قودجانی؛ تهران: مرکز پژوهش­های مجلس شورای اسلامی، 1391.
    5. مصباح یزدی، محمدتقی؛ جامعه و تاریخ از دیدگاه قرآن؛ تهران: مرکز چاپ و نشر سازمان تبلیغات اسلامی، 1368.
    6. مطهری، مرتضی؛ مجموعه آثار استاد شهید مطهری؛ تهران: انتشارات صدرا، 1387.
    7. مطهری، مرتضی؛ مقدمه­ای بر جهان­بینی اسلامی5 (جامعه و تاریخ)؛ چ2، تهران: انتشارات صدرا، [بی­تا].
    8. هادوی­نیا، علی‌اصغر؛ فلسفه اقتصاد در پرتو جهان‌بینی قرآن کریم؛ تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، 1386.
    9. Agassi, Joseph; “institutional individualism”; The British Journal of Sociology, No.26(2), 1975.
      10. <li

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار