پیش‌بینی خمس در اقتصاد ایران برای ایجاد خزانه اسلامی با طراحی معادله سری فووریه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری گروه اقتصاد اسلامی، واحد میانه، دانشگاه آزاد اسلامی، میانه، ایران

2 استادیار گروه علوم اقتصادی، دانشگاه پیام نور، ص. پ. 4697-19395 ، تهران، ایران

3 استادیار گروه اقتصاد، دانشگاه پیام نور، ص. پ. 4697-19395 ، تهران، ایران.

4 استاد دانشکده معارف اسلامی و اقتصاد دانشگاه امام صادق (ع)، تهران، ایران.

5 استادیار گروه مدیریت دانشگاه آزاد اسلامی واحد میانه، میانه، ایران

چکیده

خمس در اسلام به­ویژه بین جوامع شیعه از مهم‌ترین وجوهات شرعی برای پی­ریزی اقتصاد اسلامی می­باشد؛ بنابراین پیش­بینی دقیق مقدار آن، برای اطمینان از تأمین بلندمدت و پایدار، برنامه­ریزی و هدفگذاری مالی در اقتصاد اسلامی در ایجاد خزانه اسلامی[1] بسیار اهمیت دارد. هدف این پژوهشِ توصیفی- اکتشافی نیکویی برازش محاسبه­های انجام‌شده خمس بالقوه کشور طی سال‌های 1380ـ1393 و طراحی معادله ریاضی برای پیش­بینی مقدار خمس بالقوه در اقتصاد اسلامی ایران با استفاده از معادله درجه سوم و­ چهارم سری فووریه در نرم‌افزار Matlab  می­باشد. ضمن محاسبه انواع خمس، نتایج پژوهش ضریب تعیین برابر با 9521/0 برای خمس کل، 9027/0 برای خمس درآمد و 9561/0 برای خمس معدن و ضریب تعیین تعدیل‌شده به ترتیب 8443/0، 7892/0 و 9048/0 و مربع میانگین خطاها به ترتیب 444/1، 55/6 و 732/4 به دست آمد که نشان از نیکویی برازش دقیق محاسبات انجام‌شده است. در این مقاله برای هر یک از دو خمس و خمس کل فرمول محاسبه با خروجی ضرایب اختصاصی ثبت‌شده توسط نرم‌افزار متلب که روشی کارآمد در پیش‌بینی نتایج در علوم دیگر می­باشد، ارائه شده، که قادر به پیش­بینی دقیق انواع خمس در خزانه اقتصاد اسلامی ایران می­باشد. ضریب همبستگی ضریب ده‌گانه معادله‌ها 95 درصد می­باشد.
 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Predicting Khums in the Iranian Economy for Establishing Islamic Treasury by designing the Fourier series equation

نویسندگان [English]

  • Nader Namdar 1
  • , Mehdi Moradi 2
  • yaqob mahmodian 3
  • Mahdi Sadeghi Shahdani 4
  • Roghayieh Hasanzadeh 5
1 PhD Student, Department of Islamic Economics, Miyaneh Branch, Islamic Azad University, Miyaneh, Iran
2 Department of Economic, Payame Noor University (PNU). P. o. Box 19395-4697, Tehran, Iran.
3 Assistant Professor of Economics Payame Noor University (PNU). P. o. Box 19395-4697, Tehran, Iran.
4 Associate Professor of Imam Sadiq University Economics Faculty Tehran , Iran.
5 Assistant Professor of Management Group In Islamic Azad University of Miyaneh Branch,Iran.
چکیده [English]

Khums in Islam, especially among Shiite communities, is one of the most important religious aspects for the establishment of the Islamic economy. Islamic economics is very important for creating an Islamic treasury. The purpose of this good descriptive-exploratory research is to fit the calculations made of the country's potential Khums during the years 1380 to 1393 and design a mathematical equation to predict the amount of potential Khums in the Islamic economy of Iran using the quadratic equation of the Fourier series in Matlab software. While calculating the types of Khums, the results of the research have a coefficient of determination R2 equals to 0.9521 for total Khums, 0.9027 for revenue Khums and 0.9561 for mining Khums and a modified coefficient of determination R2 Adjustment are 0.8443, 0.7892 and 0.9048, respectively, with a coefficient of correlation 95% was obtained, which indicates the goodness of accurate fit of the calculations. In this article, for each of the two Khums, the calculation formula with the output of specific coefficients recorded by MATLAB software is presented, which is an efficient method in predicting results in other sciences; which is able to accurately predict the types of Khums in the treasury of the Islamic economy of Iran.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Khums
  • Fourier series
  • Islamic Economy

مراجع

  1. قرآن کریم.

    1. امینی، حسینعلی، راعی، مسعود و احمدرضا توکلی؛ «واکاوی رویکرد حکومتی به خمس و زکات»؛ مجله علمی و پژوهشی مطالعات فقه و حقوق اسلامی، ش19، 1397.
    2. بانک مرکزی؛ خلاصه تحولات اقتصادی کشور (1392)؛ دی‌ماه 1393.
    3. ــــــــ؛ خلاصه تحولات اقتصادی کشور (1393)، بهمن‌ماه 1394.
    4. ــــــــ؛ خلاصه تحولات اقتصادی کشور (1394)، اردیبهشت‌ماه 1396.
    5. ــــــــ؛ خلاصه تحولات اقتصادی کشور (1395)، اسفندماه 1396.
    6. ــــــــ؛ خلاصه تحولات اقتصادی کشور (1396)، اسفندماه 1397.
    7. حبیبیان نقیبی، مجید و احمد زمانی؛ «بازخوانی مالیات بر ارزش افزوده از منظر شریعت اسلامی»؛ فصلنامه علمی و پژوهشی پژوهشنامه مالیات، ش63، 1391.
    8. سایت ویکی شیعه، 20/11/1400 (https://fa.wikishia.net/view).
    9. عسکری، محمدمهدی و عبدالحمید کاشیان؛ «آزمون بسندگی زکات و خمس در تأمین معیشت خانوارهای نیازمند در اقتصاد ایران طی سال‌های 1380 تا 1387»؛ دوفصلنامه علمی پژوهشی معرفت اقتصاد اسلامی، ش3، 1389.
    10. عسکری، محمدمهدی، شعبانی، احمد و عبدالحمید کاشیان؛ «آزمون بسندگی زکات و خمس در تأمین حداقل معیشت خانوارهای نیازمند در اقتصاد ایران»؛ پایان‌نامه کارشناسی ارشد، رشته اقتصاد، تهران: دانشگاه امام صادق7، 1389.
    11. کیاءالحسینی، سیدضیاءالدین؛ «برآورد خمس ارباح مکاسب به‌ عنوان یکی از منابع مالی اسلامی»؛ فصلنامه علمی و پژوهشی تأمین اجتماعی، ش2، 1380.
    12. گیلانی‌نیا، شهرام؛ «هوش مصنوعی و الگوریتم ترکیبی مناسب جهت افزایش دقت پیش‌بینی‌های مدیریتی»؛ فصلنامه علمی پژوهشی مدیریت فناوری اطلاعات، ش4، 1389.
    13. گیلک حکیم‌آبادی، محمدتقی؛ «امکان جایگزینی مالیات بر درآمد بـا خمـس و تبیـین آثار آن بر برخی متغیرهای اقتصاد کلان»؛ پایان‌نامه دکتری دانشگاه تهران، دانشکده اقتصاد، 1379.
    14. گواهی، زهرا، سلطانی، عباسعلی و زهرا مؤمنی عبدل‌آبادی؛ «بررسی خمس ارباح مکاسب و چگونگی محاسبه آن در فقه امامی»؛ پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه پیام نور استان خراسان رضوی، 1390.
    15. مروج، محمدتقی؛ کلید برنامه‌نویسی در Matlab؛ تهران: انتشارات کلید آموزش. 1393.
    16. مقدم، محمدرضا؛ «مقایسه تکنیک‌های تحلیل داده در پیش‌بینی میزان تولید نفت: مورد کاربردی میدان اهواز»؛ فصلنامه علمی پژوهشی تحقیقات اقتصادی، دوره44، ش1، 1388.
    17. پوربخشیان، سمیه و همکاران؛ «پیش‌بینی دبی رودخانه با استفاده از سری فووریه»؛ یازدهمین کنگره ملی مهندسی عمران، شیراز: دانشگاه شیراز، 1398.
    18. Dhar, A. Reddy,T. A. , D. E. Claridge; Using Fourier Series to Model Hourly Energy Use in Commercial Building; Energy Systems Laboratory Mechanical Engineering Department Texas A&M: University College Station,
    19. Fidino, Mason, Magle Sethb; “Using Fourier series to estimate periodic patterns in dynamic occupancy models”; Ecosphere - Wiley Online Library, 2017.
    20. Prahutama, Alan, Suparti, and Utami, Tiani Wahyu; “Modelling Fourier regression for time series data- a case study: modelling inflation in foods sector in Indonesia”; International Conference on Mathematics: Pure, Applied and Computation, IOP Conf, Series: Journal of Physics: Conf. Series 974, 2018.
اقتصاد اسلامی
دوره 22، شماره 85 - شماره پیاپی 85
فصلنامه بهار 1401
خرداد 1401
صفحه 135-160

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار