بررسی تناسب بازار سرمایه اسلامی با واقعیت رفتاری سرمایه گذاران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد علوم اقتصادی، دانشگاه علم‌و‌صنعت، تهران، ایران

2 عضو هیئت ‌علمی گروه علوم اقتصادی دانشگاه علم‌و‌صنعت، تهران، ایران

چکیده

محدودیت منابع مالی برای اجرای پروژه‌های اقتصادی به عنوان یکی از موانع رونق تولید و اشتغال‌زایی به شمار می‌رود. از طرفی نقدینگی موجود در دست مردم می‌تواند منشأ آثار نامطلوب اقتصادی باشد؛ لذا هدایت این منابع به سمت تأمین مالی تولید بسیار حائز اهمیت است. در ‌این پژوهش به منظور کاراترنمودن فرایند تأمین منابع و با لحاظ ظرفیت‌های بازار سرمایه به ‌عنوان بستری برای تأمین مالی تولید و تجمیع سرمایه‌های مردمی، دو مؤلفه رفتار سرمایه‌گذاران ـ که در ‌این پژوهش به ‌عنوان کارگزاران اقتصادی شناخته می‌شوندـ و ساختار بازار سرمایه مبتنی بر اصول، ضوابط و مقررات واکاوی شده است. با درنظرگرفتن سوگیری‌های رفتاری به ‌عنوان شاخص انحراف از انسان عقلایی موضوع اقتصاد متعارف، رابطه پنج سوگیری رویداد‌گرایی، زیان‌گریزی، فرااعتمادی، آشنا‌گرایی و خود‌اسنادی با تصمیمات سرمایه‌گذاران بازار سرمایه، با روش معادلات ساختاری و با استفاده از نرم‌افزار Lisrel مورد آزمایش قرار‌گرفته است. نتایج نشان از رابطه معنی‌دار و مثبت میان سوگیری‌های رفتاری به ‌عنوان متغیرهای مستقل و رفتار سرمایه‌گذاران به ‌عنوان متغیر وابسته داشته و بیانگر ‌این موضوع است که سرمایه‌گذاران تحت تأثیر ‌این سوگیری‌ها لزوماً عقلایی رفتار نمی‌کنند. در بخش دوم پژوهش، با توجه به متأثربودن کنش‌های اجتماعی ـ اقتصادی مردم ‌ایران از آموزه‌های اسلامی از یک‌سو و ادبیات غنی اقتصاد و مالی اسلامی از سوی دیگر، در قالب یک پنل خبرگان و به روش نظریه‌پردازی داده‌بنیاد، بازار سرمایه اسلامی به ‌عنوان ساختار متناسب با کنش اقتصادی مردم ‌ایران بررسی و پیشنهاد گردید.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Investigating the suitability of Islamic capital market with the behavioral reality of Investors

نویسندگان [English]

  • Seyyed Saeid Daneshi 1
  • ataollah rafieiatani 2
1 Department of Economic Sciences, School of Management, Economics and Progress Engineering, Iran University of Science and Technology, Tehran, Iran
2 faculty member of Iran University of Science and Technology
چکیده [English]

Given the limited financial resources for the implementation of micro and macro projects, as well as the available liquidity that can be the source of adverse economic effects, the accumulation of public capital and the injection of these resources into the real sector of the economy can be very helpful. Therefore, in this research, in order to make the process of providing resources more efficient and taking in to account the capital market capacities as a platform for financing the production and consolidation of public capital, the investor’s behavior and the structure of the capital market was analyzed according to principles, regulations and rules; Because understanding the behavior of brokers can help policymakers and executives to improve or reform the existing structure. Accordingly, by explaining the reality of economic action of individuals from the perspective of behavioral economics, an attempt has been made to examine the appropriate structural model. Considering behavioral biases as an index of deviation from the rational man subject of conventional economics, the relationship between the five biases of eventism, loss avoidance, overconfidence, familiarity and self-documentation with the decisions of capital market brokers was examined through structural equation method and lisrel software. The results suggest a significant and positive relationship between

کلیدواژه‌ها [English]

  • Behavioral Economics
  • Islamic Capital Market
  • Cognitive Bias
  • Structural Equations

مراجع

  1. اسکندری، حمید و همکاران؛ «نقش بازار سرمایه در تولید و رشد اقتصادی با رویکردی بر جایگاه بورس اوراق بهادار»؛ ماهنامه بورس اوراق بهادار تهران، ش165، 1398.
  2. انصاری، جعفر؛ مبانی نظام مالی با نگرش اسلامی؛ چ1، قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی1، 1386.
  3. برزیده، فرخ و همکاران؛ «مدلی جهت قیمت‌گذاری سهام مبتنی بر نظریه چشم‌انداز»؛ تحقیقات مالی، س18، ش1، 1395.
  4. پرستو مصباحی، جمشید؛ «بررسی امکان تربیت دینی بر مبنای نظریة عقلانیت وحیانی با تکیه بر نظریات علامه جوادی آملی»؛ دوفصلنامه اخلاق وحیانی، س7، ش2،
  5. پمپین، میشل؛ دانش مالی رفتاری و مدیریت دارایی؛ ترجمه احمد بدری؛ چ3، تهران: انتشارات کیهان، 1397.
  6. ثقفی، علی، فرهادی، روح‌الله و محمدتقی تقوی فرد؛ «ریسک بتا: شواهدی از تئوری چشم‌انداز»؛ فصلنامه مطالعات تجربی حسابداری مالی، س11، ش۴۵، ۱۳۹۴.
  7. رفیعی آتانی، عطاءالله؛ «تناسب موضوع و روش در علم اقتصاد: رهیافتی فلسفی برای اقتصاد اسلامی»؛ فصلنامه نظریه‌های کاربردی اقتصاد، س2، ش4، 1394.
  8. زائرثابت، سمیه و محمدحسن قلی­زاده؛ «مالی و رفتاری و تصمیمات سرمایه­گذاری»؛ پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه گیلان، 1391.
  9. زینی‌وند، محمد و همکاران؛ «سوگیری‌های رفتاری و تصمیمات سرمایه‌گذاران حقیقی و حقوقی مبتنی بر اطلاعات تکنیکال در بورس اوراق بهادار تهران»؛ فصلنامه اقتصاد مالی، دوره 15، ش4، 1400.
  10. صالح‌آبادی، علی؛ بازارهای مالی اسلامی (مجموعه مقالات)؛ تهران: انتشارات دانشگاه امام صادق7، 1384.
  11. مارش، دیوید، و جری استوکر؛ روش و نظریه در علوم سیاسی؛ ترجمه امیرمحمد حاجی یوسفی؛ تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی، 1399.
  12. موسویان سیدعباس؛ ابزارهای مالی اسلامی (صکوک)؛ چ6، تهران: انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، 1392.
  13. ــــــــ؛ آشنایی با بازار سرمایه اسلامی (بورس)؛ چ1، تهران: کانون اندیشه جوان، 1393.
  14. مهرابی، امیرحمزه و همکاران؛ «معرفی روش‌شناسی نظریه داده‌بنیاد برای تحقیقات اسلامی: ارائه یک نمونه»؛ مدیریت فرهنگ سازمانی، س9، ش23، 1390.
  15. هه‌ردی، محمدابراهیم و سیدجلال صادقی شریف؛ «تأثیر عوامل رفتاری بر تصمیمات مالی سرمایه‌گذاران در بازار اوراق بهادار عراق»؛ پایان­نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه شهید بهشتی، 1399.
  16. یوسفی، احمدعلی و مجتبی غفاری؛ «بررسی تطبیقی امتداد مبانی هستی‌شناختی نظام سرمایه‌داری و اسلامی در شکل‌گیری رفتارهای فردی و ساختارهای اقتصادی جامعه با تأکید بر بیانات رهبری (رویکرد اقتصادی)»؛ فصلنامه علمی پژوهشی قبسات، س24، ش91، 1398.
  17. Donald, Lien, Hsiang-Tai Lee, Rıza Demirer; “Does the stock market drive herd behavior in commodity futures markets?”; Forthcoming, International Review of Financial Analysis; 39, 2015.
  18. Huang, H. Hsu, J. and Ku, C.; “understanding the role of computer-mediated counter argument in countering confirmation bias”; Decision support Systems, No.53, 2012.
  19. Muhammad Zubair Tauni & Zia-ur-Rehman Rao & Hong-Xing Fang & Minghao Gao; “Does investor personality moderate the relationship between information sources and trading behavior? Evidence from Chinese stock market”; Managerial Finance, Emerald Group Publishing, 43(5), 2017.
  20. Pompain, M.; “using behavior investor types to build better relationship with your clients”; journal of Financial Planning, No.8, 2008.
  21. Prast, H. and Vor, M.; “Investor reaction to news: a cognitive dissonance analysis of the euro- dollar exchange rate”; European Journal of Political Economy, 21, Issue 1, 2005.
  22. Zamir, I.; “challenges facing Islamic financial industry”; Journal of Islamic Economics, Banking and Finance, No.10,
  23. Zamir, I. and Mirakhor, A.; Introduction to Islamic Finance: Theory and Practice; John Wiley and Sons (Asia), Singapore, 2007.
  24. Zafirovski, M.; “human rational behavior and economic rationality”; Electronic Journal of Sociology,No.7)2(, 2003.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار