اثر سرمایه دینی بر هزینه های این جهان و هزینه های در راه خدا

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار دانشگاه تربیت مدرس

2 عشو هیات علمی دانشگاه پیام نور

3 کارشنار ارشد اقتصاد دانشگاه پیام نور زاهدان

چکیده

یکی از سفارش­های ویژه دین، پرداخت زکات است که در مفهوم همگانی آن به معنای هزینه در راه خداست. این هزینه به پیوند افراد با دین یعنی عوامل برانگیزاننده دینی مانند ایمان و سرمایه دینی بستگی دارد. هزینه­های این جهان نیز در شرایطی از سرمایه دینی اثر می­پذیرد. این مقاله در پی آن است که به بررسی اثر سرمایه دینی بر هزینه­های این جهان و هزینه­های در راه خدای خانوار با نگاه به نظریه­های اسلامی بپردازد. بر پایه این نظریه­ها و بررسی­های تجربی انجام‌شده در این زمینه، در بررسی این نوشتار، هزینه­های خانوار و نیز هزینه­های در راه خدا، تابعی از متغیرهای درآمد، دارایی، پس­انداز، سن، بُعد خانوار، سرمایه دینی و سرمایه­گذاری کاری در جایگاه متغیرهای توضیح‌دهنده گرفته شده­ است.
 در این بررسی سرمایه دینی بر پایه مولد جایگاه (ژنراتور موقعیت) که از ابزارهای جهانی است، اندازه‌گیری و در مدل می‌آید. داده­های این بررسی با به‌کارگیری پرسشنامه گردآوری شده است. جامعه آماری، شهروندان شهر زاهدان با نمونه­ای برابر با پانصد سرپرست خانوار بوده است. داده­ها با روش­های اقتصاد سنجی تحلیل شده­اند. اصلی­ترین یافته­ها آن است که سرمایه دینی، سن، درآمد، دارایی، سرمایه‌گذاری کاری بر هزینه­های دینی اثر مثبت داشته­اند و سرمایه دینی هزینه­های زندگی این جهان را کاهش نمی­دهد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The effect of religious capital on the costs of this world and the costs with the intention of God

نویسنده [English]

  • Morteza Ezzati 1
1 Associate professor at Tarbiat Modarres University
چکیده [English]

One of the special orders of religion is the payment of Zakat, which in its general sense means the cost for God. This cost depends on the relationship of the people with religion and religious factors, such as faith and religious capital. The costs of this world are affected by religious capital. This article studies the effect of religious capital on the costs of this world and the cost with the intention of God for the household by looking at Islamic theories.
Based on these theories and based on the empirical research carried out in this field, in the review of this paper, expenses and costs with the intention of God household are a function of income, property, saving, age, the family dimension, religious capital, and working investment are taken as the explanatory variables.
In this study, religious capital is measured based on the position generator, which is a global instrument. Data collected by using a questionnaire. The statistical society is Zahedan citizens with a sample of 500 heads of households. Data analyzed by using econometric methods. The main findings are that religious capital, age, income, property, and working investment have a positive impact on religious cost, and religious capital does not reduce the cost of living in this world.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Costs with the intention of God
  • Religious Capital
  • Position Generator
  • Zahedan
  1. بختیاری، صادق؛ اقتصاد کلان؛ اصفهان: انتشارات دانشگاه اصفهان، 1384.
  2. تفضلی، فریدون؛ اقتصاد کلان: نظریه­ها و سیاست­های اقتصادی؛ چ10، تهران: نشر نی، 1376.
  3. توتونچیان، ایرج؛ تئوری تقاضا و تحلیل اقتصادی انفاق؛ تهران: مرکز اطلاعات فنی ایران، 1363.
  4. حسینی، سیدرضا؛ الگوی تخصیص درآمد و رفتار مصرف‌کننده مسلمان؛ تهران: مؤسسه فرهنگی دانش و اندیشه معاصر، 1379.
  5. خان­محمدی، محسن؛ «اثر سرمایه دینی بر رشد اقتصادی در ایران»؛ پایان‌نامه کارشناسی ارشد، رشته اقتصاد اسلامی، دانشگاه خوارزمی، 1394.
  6. دادگر، یدالله و مرتضی عزتی؛ «بررسی رابطه مذهب و رفتار مصرف‌کننده در سایر ادیان (غیر اسلام)»؛ نامه مفید، س8، ش31، 1381.
  7. داورزنی، زهره؛ «برآورد تابع انگل برای مخارج مذهبی خانوارهای شهری و روستایی»؛ پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه مفید، 1383.
  8. رحمانی، تیمور؛ اقتصاد کلان؛ ج2، چ6، تهران: برادران، 1383.
  9. شریف، مصطفی؛ اقتصاد کلان؛ تهران: مؤسسه اطلاعات، 1387.
  10. 10.  شفیعی، علی؛ «برآورد تابع انفاق در ایران»؛ پایان­نامه کارشناسی ارشد اقتصاد، دانشگاه تربیت مدرس، 1390.

11. شهریاری، لیلا؛ «برآورد اثر سرمایه مذهبی بر شاخص سلامت در ایران»؛ مجموعه مقاله­های هفتمین همایش دوسالانه اقتصاد اسلامی، دانشگاه تربیت مدرس، 1392.

12. صدر، سیدکاظم؛ اقتصاد صدر اسلام؛ تهران: دانشگاه شهید بهشتی، 1375.

13. صدیقی، محمد نجات‌اله و دیگران؛ مباحثی در اقتصاد خرد با نگرش اسلامی؛ ترجمه حسین صادقی؛ تهران: مؤسسه تحقیقات اقتصادی دانشگاه تربیت مدرس، 1375.

14. عربی، سیدهادی و سیداسحاق علوی؛ کلیات علم اقتصاد؛ قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، 1392.

15. عزتی، مرتضی؛ «اثر ایمان دینی بر رفتار مصرف‌کننده»؛ فصلنامه اقتصاد اسلامی، س3، ش11، 1382.

16. ــــــــ؛ «تخمین تابع مخارج مذهبی (مخارج در راه خدا) مسلمانان»؛ فصلنامه تخصصی اقتصاد اسلامی، س5، ش18، 1384.

17. ــــــــ؛ «اثر سرمایه مذهبی بر مصرف»؛ مجموعه مقالات اصلاح الگوی مصرف؛ قم: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، 1388.

18. ــــــــ؛ اقتصاد خرد 3: تحلیل رفتارهای اقتصادی در چارچوب اسلامی؛ تهران: سمت، 1394.

19. عزتی، مرتضی و مرضیه باغچقی؛ «طراحی سنجه و اندازه­گیری سرمایه دینی اجتماعی بر پایه مولد جایگاه»؛ جستارهای اقتصادی ایران، س12، ش24، 1394(الف).

20. ــــــــ؛ «تحلیل اثر سرمایه دینی اجتماعی بر نوآوری (میان دانشجویان دکتری دانشگاه تربیت مدرس)»؛ مجلس و راهبرد، س22، ش84، 1394(ب).

21. عزتی، مرتضی و علی شفیعی؛ «برآورد اثر بازار مالی و سرمایه مذهبی بر انفاق در ایران»؛ فصلنامه اقتصاد اسلامی، س12، ش46، 1391.

22. عزتی، مرتضی و لطفعلی عاقلی؛ «سرمایه مذهبی: ماهیت، عناصر تشکیل و آثار آن»؛ اولین همایش اقتصاد اسلامی و توسعه اقتصادی، مشهد: دانشگاه فردوسی مشهد، 1387.

23. عزتی، مرتضی و مهرداد محمودیان؛ «برآورد اثر انفاق بر کاهش فقر در ایران»؛ فصلنامه اقتصاد اسلامی، س14، ش53، 1393.

24. عزتی، مرتضی و محدثه نجفی؛ «برآورد اثر سرمایه دینی و اقتصاد دانش‌پایه بر قرض­الحسنه در ایران»؛ هفتمین همایش اقتصاد اسلامی، تهران: دانشگاه تربیت مدرس، 1392.

25. عزتی، مرتضی و شیوا قربانزاده؛ «برآورد اثر سرمایه دینی روی مصرف کالاها و خدمات ضروری و تجملی در جامعه شهری ایران»؛ فصلنامه اقتصاد اسلامی، ش61، 1395.

26. کیاءالحسینی، سیدضیاءالدین؛ «برآورد تابع هزینه­های مذهبی متوسط یک خانوار شهری در ایران»؛ نامه مفید، ش9، 1379.

27. ــــــــ؛ «عوامل مؤثر بر هزینه‌های مذهبی دهک‌های درآمدی خانوارهای شهری ایران»؛ فصلنامه اقتصاد اسلامی، س9، ش35، 1388.

28. گریگوری، منکیو؛ اقتصاد کلان؛ تهران: انتشارات دانشگاه علامه طباطبایی;، 1375.

29. لشکری، محمد و زکیه مهرپارسا؛ «بررسی رابطه ایمان به خدا و رفتار مصرف‌کننده»؛ دوفصلنامه مطالعات اقتصاد اسلامی، س6، ش12، 1393.

30. مشرف جوادی، محمدحسین؛ «مطلوبیت با توجه به ارزش­های متعالی اسلام»؛ مجله پژوهش و سیاست اقتصادی، 1370.

31. مهاجری، مهدی؛ «اثر سرمایه دینی بر رشد اقتصادی استان­های کشور در یک مدل رشد درون‌زا»؛ پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تربیت مدرس، 1390.

32. میرمعزی، سیدحسین؛ «الگوی مصرف کلان در جامعه اسلامی»؛ فصلنامه تخصصی اقتصاد اسلامی، س5، ش20، 1384.

33. نجارزاده، رضا، مرتضی عزتی و محمد سلیمانی؛ «اندازه­گیری سرمایه اجتماعی در میان نخبگان»؛ مجلس و راهبرد، ش76، 1392.

34. ــــــــ؛ «اندازه­گیری سرمایه اجتماعی در میان نخبگان استان تهران (با استفاده از تکنیک مولد منابع)»؛ رشد و توسعه اقتصادی، ش16، 1393.

  1. Boxman, E., De Graaf, P. M., Flap, H.D.; "the impact of social and human capital on the income attainment of Dutch managers"; Social Networks, 1991.
  2. Kahf, Mohammad Monzer; "A model of the household decision in Islamic economy, association of Muslim social scientists"; proceeding, third national seminar, Gary, Indiana, may, 1976.
  3. Kazunori, Inamasu, and Ikeda Ken’ichi; "The effect of gendered social capital on political participation: Using the Position Generator method on the JES3 Dataset"; Conference on social capital, (Held at Academia Sinica, Taipei), 2008.
  4. Lin, N.: "Building a network theory of social capital"; In: Lin, N., Cook, K.; Burt, R.S. (eds.) \Social capital: theory and research, New York: Aldine De router, 2001.
  5. Lin, N. & Dumin, M.; "Access to Occupations through Social Ties"; Social Networks, 1986.
  6. Lin, N. & Fu, Y. & Hsung, R.; "The Position Generator: measurement techniques for social capital"; In: Lin, N. & Cook, K. & Burt, R.S. (eds.) Social capital: theory and research, New York: Aldine De Gruyter, 2001.
  7. Moerbeek, H.; Friends and foes in the occupational career; Nijmegen: PhD. Dissertation, 2001.
  8. Siddighi, M. N. & Others; Readings in Microeconomics: an Islamic Perspective; Malaysia: Longman, 1992.
  9. Van Der Gaag, M. & Snijders, P. J.; the measurement of individual social capital; Groningen; Ph.D Dissertation, 2005.
  10. Van Der Gaag, M. & Snijders, P. J. & T. A. B.; "The resource generator: Social capital quantification with concrete Items"; Social Networks 27(1), 2005.
  11. Van Der Gaag, M. & Snijders, P. J.; the measurement of individual social capital; PhD. Dissertation, 2004.
  12. Volker, B.; "should auld acquaintance be forgot? Institutions of Communism, the Transition to Capitalism and Personal Networks: The Case of East Germany"; Amsterdam: Ph.D dissertation 1995.
  13. Volker, B., Flap, H.; "getting ahead in the GDR: social capital and status attainment under communism"; Act Sociological 41(1), 1999.