بررسی اقتصاد ایران در قالب یک مدل کلان سنجی از منظر اقتصاد اسلامی با تأکید بر رشد اقتصادی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

گروه اقتصاد دانشگاه شهید چمران اهواز

چکیده

امروز توجه به اقتصاد اسلامی، به ‌‌عنوان یک رویکرد و قرائت خاص در علم اقتصاد، فزونی یافته و اقتصاد‌دانان اسلامی با تأکید بر این رویکرد به نظریه‌پردازی در حیطه مسائل اقتصادی می‌پردازند. نتایج این رویکرد می‌تواند نقش برجسته‌ای در نوع سیاست‌گذاری‌های اقتصادی کشورهای مسلمان داشته باشد. مرور ادبیات اقتصادی اخیر، به‌ویژه شاخه‌هایی مانند اقتصاد نهادگرایی نشان می‌دهد ادبیات اقتصادی امروز بر تأثیرپذیری اقتصاد کشورها از مؤلفه‌های فرهنگی و مذهبی تأکید می‌کند.  در این تحقیق به بررسی تأثیر شاخص‌های اقتصاد اسلامی بر متغیر رشد اقتصادی ایران با روش شبیه‌سازی پویا پرداخته شده است. برای این منظور یک مدل اقتصادسنجی کلان متوسط برای ایران طراحی شده است که در نهایت تأثیر شاخص‌های اقتصاد اسلامی را بر تعدادی از متغیرهای کلان اقتصادی اندازه‌گیری ‌کند. پس از برآورد معادلات مربوط با استفاده از روش خودتوضیح­برداری با وقفه‌های گسترده برای دوره زمانی 1363ـ1393 اعتبار مدل کلان تصریح­شده، سنجیده شد. نتایج تک­معادلات و همچنین آزمون قدرت شبیه‌سازی مدل کلان تصریح شده حاکی از تأثیرگذاری مثبت شاخص‌های اقتصاد اسلامی بر متغیر رشد اقتصادی ایران است

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Investigating Iran's Economy Using a Macro-Econometric Model from Islamic Economic perspective

نویسندگان [English]

  • Mansour Zarra-Nezhad
  • masoud khodapanah
  • saeede kamranpoor
Department of Economics, Shahid Chamran University of Ahvaz
چکیده [English]

Nowadays, the attention to Islamic economics has grown as a special approach and discourse in the field of economics, and Islamic economists emphasize this approach to theorizing Economic issues. The results of this approach can play a prominent role in the economic policies of Muslim countries. The review of recent economic literature, especially institutional economics, shows that today's economic literature emphasizes the impact of the economics of countries by cultural and religious components. In this paper, the effect of Islamic economic indicators on Iran's economic growth rate has been studied using dynamic simulation method. For this purpose, a macro-econometric model for Iran economy has been designed to measure the impact of Islamic economic indicators on a number of macroeconomic variables. After estimating the related equations using the Auto Regressive Distributed Lag method for the period 1963-1393, the validity of the specified macro model was measured. The results of single equations as well as the simulation power test of the specified macro model indicated the positive effect of Islamic economic indicators on the economic growth rate of Iran.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Islamic Economic Indicator
  • Macro-Econometric Model
  • Dynamic Simulation
  • Economic growth
  1. قرآن کریم، ترجمه ناصر مکارم شیرازی، قم: سلیمانزاده.

    1. ابوعبید، قاسم­بن­سلام؛ الاموال؛ تحقیق محمدخلیل هراس؛ قاهره: مکتبة الکلیات الازهریة، 1388ق.
    2. التجائی، ابراهیم و محمد ارباب افضلی؛ «بررسی تأثیرات نامتقارن شوک­های قیمت نفت بر متغیرهای کلان اقتصادی ایران»، دوفصلنامه اقتصاد تطبیقی؛ س1، ش1، 1393.
    3. توتونچیان، ایرج؛ پول و بانکداری اسلامی و مقایسه آن با نظام سرمایه­داری؛ تهران: توانگران، 1379.
    4. چپرا، محمد؛ اسلام و توسعه اقتصادی: راهبردی برای توسعه همراه با عدالت و ثبات؛ ترجمه سیداسحاق علوی و محمدنقی نظرپور؛ قم: دانشگاه مفید، 1383.
    5. خلیلیان اشکذری، محمدجمال؛ شناسایی برخی از شاخص­های توسعه اقتصادی از دیدگاه اسلام؛ پایان­نامه دکتری، قم: مؤسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی1، 1383.
    6. زراءنژاد، منصور؛ «اهمیت اشتغال در توسعه از دیدگاه اقتصاد اسلامی»، تهران: اولین همایش دوسالانه اقتصاد اسلامی؛ 1378.
    7. شوقی الفنجری، محمد؛ «مبانی نظری توزیع عادلانه»، ترجمه یوسف محمدی، فصلنامه اقتصاد اسلامی؛ ش7، 1381.
    8. صامتی، مجید و بهاره تیموری؛ «یک الگوی اقتصاد کلان­سنجی بلندمدت ساختاری برای ایران»، فصلنامه پژوهش­های اقتصادی ایران؛ ش50، 1391.
    9. طیب­نیا، علی و علی نیکونسبتی؛ «نهادها و رشد اقتصادی»، فصلنامه برنامه­ریزی و بودجه؛ ش1، 1392.

    10. عزتی، مرتضی؛ گزارش اقتصاد اسلامی ایران سال1394؛ تهران: دانشگاه تربیت مدرس، پژوهشکده اقتصاد، 1394.

    11. غانم، حسین؛ «نموذج اسلامی للنمو الاقتصادی»، مجله ابحاث الاقتصاد الاسلامی؛ م2، ع1، 1404ق.

    12. الکتانی، شیخ­عبدالحی؛ التراتیب الاداریة؛ بیروت: دارالکتاب العربی، 1349ق.

    13. کمیجانی، اکبر و پروانه سلاطین؛ «تأثیر حکمرانی خوب بر رشد اقتصادی در گروه کشورهای منتخب OPEC و OECD»، فصلنامه مدلسازی اقتصادی؛ س2، ش2، 1389.

    14. مالک، محمدرضا؛ «وظایف و مسئولیت­های دولت اسلامی در اقتصاد»، فصلنامه تخصصی اقتصاد اسلامی؛ س3، ش12، 1382.

    15. متولی، مختار محمد؛ «احکام الشریعة و داله الاستهلاک فی الدول الاسلامیة»؛ جامعة الملک عبدالعزیز، الاقتصاد الاسلامی، م1، 1403ق.

    16. مصباحی مقدم، غلامرضا؛ مجموعه مقالات اقتصادی؛ تهران: دانشگاه امام صادق7، 1383. 

    17. میرمعزی، سیدحسین؛ «الگوی مصرف کلان در جامعه اسلامی»، فصلنامه تخصصی اقتصاد اسلامی؛ س5، ش20، 1384.

    18. ــــــــــ؛ «تقاضای پول در اقتصاد اسلامی»، فصلنامه تخصصی اقتصاد اسلامی؛ ش10، 1382.

    19. یوسف خیل، حسین؛ عدالت اجتماعی رشد و توسعه اقتصادی با نگرشی به دیدگاه اسلامی؛ پایان­نامه کارشناسی ارشد؛ تهران: دانشکده معارف اسلامی و اقتصاد دانشگاه امام صادق 7، 1375.

    1. Acemoglu, D., Johnson, S., & Robinson, J. A.; Institutions as the fundamental causeof long-run growth; In Ph. Aghionand, & S. Durlauf (Eds.). Handbook of Economic Growth. Elsevier, 2005.
    2. Ahmad, Z; Islam, poverty and income distribution; Cromwell press, 1td, 1991.
    3. Anas Zarqa, M; Islamic distributive schemes; Islamabad: intemational institude of Islamic Economics, 1986.
    4. Bodkin, R.G., & Marwah, K; "Trends in macroeconomic modelling: the past quarter century", Journal of Policy Modeling; Vol.10, Issue. 2, 1988.
    5. Choudhury, R.; Macroeconomic modelling in developing countries; Rapporter, Statistics Norway, 2012.
    6. Feddereke, J. & Klitgrad, R.;" Economic growth and social indicators: an exploratory analysis", The University of Chicago, 755-756, 1998.
    7. Harbison, H. F.; Human resources as the wealth of nations; New York: Oxford University, 1978.
    8. Hodgson, G; "An interview with Oliver Williamson"; Journal of Institutional Economics, Vol.3, No.3, 2007.
    9. Klein, L.R.; Economic stabilization policy; Pitfalls of Parsimonious. 1999.
    10. Lucas, R. E. ;"On the mechanics of economic development"; Journal of Monetary Economics; Vol.22, No.1, 1988.
    11. Narasimham, N.V.A.; A Short-Term Planning Model for India; Amsterdam: North-Holland, 1956.
    12. Romer, Paul M.; "Increasing returns and long-run growth"; Journal of Political Economy; Vol.94, No.5, 1986.
    13. Salehi Esfahani, H., Mohaddes, K. & Hashem Pesaran, M. ;"Oil exports and the Iranian Economy"; The Quarterly Reiew of Economics and Finance; Vol.53. Issue. 3, 2009.
    14. Solow, R. M. A.; "Contribution on the Theory of Economic Growth"; Quarterly Journal of Economics; Vol.70, No.1, 1956.
    15. Zarqa, M. A. ; A partial relationship in a Muslim utility function, in Readings in Microeconomics in Islamic Perspective"; edited by sayyid tahir,aidit ghazali, syed Omar and syed azil, chapter eight, Longman, Malaysia, first edition, 1992.