تحلیل رکودها و رونق‌های اقتصادی از منظر نظام اقتصادی اسلام با رویکرد نظریه‌پردازی داده‌بنیاد

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه شهید باهنر کرمان

2 رئیس بخش دانشکده مدیریت و اقتصاد دانشگاه شهید باهنر کرمان

3 استاد اقتصاد دانشگاه شهید باهنر کرمان

چکیده

هدف از انجام این پژوهش بررسی این سؤال است که آیا در نظام اقتصادی اسلام چرخه­های تجاری مطابق با آنچه در نظام اقتصاد سرمایه­داری رخ می­دهد، وجود دارد؟ بنابراین با استفاده از روش نظریه­پردازی داده­بنیاد این نتیجه حاصل شد که اگر مردم با حکومت اسلامی همراه شده و رفتارهای مصرفی خود را الهی گردانند، مطابق با شاخص شکرگزاری، نزول نعمات افراد افزایش می­یابد؛ همچنین با تبدیل مصرف فردی به مصرف اجتماعی، اصل تکافل عام مانع از بروز کمبود تقاضا در جامعه می­گردد و همواره سطح متعادلی از تقاضا در اقتصاد حفظ می­گردد. از طرف دیگر پرداخت حقوق واجب سرمایه توسط تولیدکنندگان هم سود بنگاه را افزایش می­دهد، هم از ورشکستگی سایر بنگاه­ها جلوگیری کرده و هم به حفظ اشتغال موجود و افزایش ظرفیت­های شغلی کمک می­کند؛ در نتیجه می­توان گفت در نظام اقتصادی اسلام، با تشکیل حکومت اسلامی به دلیل اجرای قوانین الهی در جامعه و همراهی مردم در اصلاح رفتارهای مصرفی و تولیدی، چرخه­های تجاری ایجاد نمی­گردد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Analysis of the economic depressions and booms from the perspective of Islamic economic system with Grounded Theory approach

نویسندگان [English]

  • roghayeh abdolinejad 1
  • alireza shakibai 2
  • noorollah salehi asfiji 3
1 kerman shahid bahonar university
2 faculty of management and economy of kerman shahid bahonar university
3 Assistant Professor of kerman shahid bahonar university
چکیده [English]

The purpose of this paper is to investigate the business cycles quiddity in the Islamic economic system. Thus, by using the grounded theory method, it was concluded that if people accompany the divine governor and according to the thanksgiving indicator, the blessings increase. and also by turning their individual consumptions to social consumption, the public care principle prevents of the demand shortage occurrence and a consistent level of demand in the economy is maintained at all times. On the other hand, the payment of obligator rights of capital will increase producer profits and will prevent the bankruptcy of other firms and also will help to maintain employment and increase job opportunities. As a result, it can be said that in the Islamic economic system, with the Islamic state establishment, due to the implementation of divine laws in society and the reformation of consuming and investment behaviors, the business cycles do not create.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Business Cycles
  • Islamic Economic System
  • Consumption
  • Investment
  • Grounded Theory
  1. قرآن کریم.

    1. امام علی‌بن‌ابی‌طالب؛نهج­البلاغة؛ گردآوری سید رضی؛ ترجمه علی شیروانی؛ چ9، قم: انتشارات نسیم حیات، 1380.
    2. استحقاری، محمدحسن؛ «جست­وجویی در علت­ها و چگونگی سازوکار بحران اقتصادی»، حسابدار؛ ش207، 1388.
    3. ابن­شعبه حرانى، حسن­بن­على‏؛ تحف العقول؛ قم: جامعه مدرسین، 1404ق.
    4. برانسون، ویلیام اچ؛ تئوری و سیاست­های اقتصاد کلان؛ ترجمه عباس شاکری؛ چ20، تهران: نشر نی، 1392.
    5. حیدری ­شیخ­طبقی، پروین؛ «بررسی همزمانی ادوار تجاری در کشورهای منتخب عضو سازمان کنفرانس اسلامی»، دوفصلنامه جستارهای اقتصادی ایران؛ س10، ش19، 1392.
    6. خمینی، روح­الله؛ صحیفه نور؛ چ5، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی 1، 1385.
    7. داودی، پرویز و محمود عیسوی؛ «بحران­های اقتصادی و راه­حل اقتصاد اسلامی»، مجله اقتصاد دانشگاه شهید بهشتی؛ س1، ش1، 1389.
    8. راسخی، سعید، احمد جعفری صمیمی و سمیه صادقی؛ «یکپارچگی تجاری، تخصص‌گرایی و همزمانی ادوار تجاری در اکو: شواهدی از یک شاخص همبستگی پویا»، فصلنامه مدل­سازی اقتصادی؛ س7، ش1، 1392.
    9. رومر، دیوید؛ اقتصاد کلان پیشرفته؛ ترجمه مهدی تقوی؛ ج2، چ1، تهران: دانشگاه آزاد اسلامی، 1383.

    10. سبحانی، جعفر؛ جبر و اختیار؛ چ2، قم:  مؤسسه امام صادق7، 1387.

    11. شاکری، عباس؛ نظریه­ها و سیاست­های اقتصاد کلان؛ ج1، چ2، تهران: انتشارات رافع، 1389.

    12. شکیبایی، علیرضا و مریم سعید؛ بحران‌های اقتصادی اخیر جهان(ریشه­ها و پیامدها)؛ چ1، تهران: نشر نورالعلم، 1391.

    13. شیخ ­صدوق، محمد­ابن­علی­ابن‌بابویه؛ من لایحضره الفقیه؛ تهران: دارالکتب الاسلامیة، 1385.

    14. صمدی، سعید و سیدعبدالمجید جلائی؛ «تحلیل ادوار تجاری در اقتصاد ایران»، مجله تحقیقات اقتصادی؛ ش66، 1383.

    15. طباطبایی، محمدحسین؛ المیزان فی تفسیر القرآن؛ ترجمه محمدباقر موسوی همدانی؛ ج7، قم: دفتر انتشارات اسلامی، 1374.

    16. طیب­نیا، علی و فاطمه قاسمی؛ «اندازه­گیری چرخه­های تجاری در ایران»، مجله تحقیقات اقتصادی؛ د45، ش92، 1389.

    17. طیبی، سیدکمیل و همکاران؛ «عوامل ایجاد ادوار تجاری در اقتصاد ایران طی سال‌های (1349-1387)»، سیاست­های اقتصادی؛ د7، ش1، 1390.

    18. عیاشی، محمدبن­مسعود؛ تفسیر عیاشی؛ قم: موسسه بعثت، 1376.

    19. گرجی، ابراهیم، علیرضا اقبالی و محمدرضا شریف­زاده؛ «نظریه RBC و بحران اخیر مالی»، دوفصلنامه اقتصاد پولی مالی؛ س1، ش1، 1390.

    20. گرجی، ابراهیم و آرزو میرسپاسی؛ بررسی تئوریک سیکل­های تجاری و علل پیدایش آن در اقتصاد ایران؛ تهران: مؤسسه مطالعات و پژوهش­های بازرگانی، 1381.

    21. گل­خندان، ابوالقاسم؛ «چرخه­های تجاری اقتصاد ایران طی دوره 1368-1389»، فصلنامه تحقیقات توسعه اقتصادی؛ ش17، 1394.

    22. محمدی ری­شهری، محمد؛ میزان­الحکمة؛ نسخه نرم­افزاری موبایل، تولیدکننده: محمدکاظم بادپا، انتشارات حبل­الله، 1394.

    23. مطهری، مرتضی؛ انسان و سرنوشت؛ چ49، تهران: صدرا، 1393.

    24. مکارم شیرازی، ناصر؛ تفسیر نمونه؛ تهران: دارالکتب الاسلامیة، 1380.

    25. مهرابی، امیرحمزه و همکاران؛ «معرفی روش­شناسی نظریه داده­بنیاد برای تحقیقات اسلامی: ارائه یک نمونه»، مدیریت فرهنگ سازمانی؛ س9، ش23، 1390.

    26. نرم­افزار قرآنی بشارت، نسخه 2.0، شرکت پرنیان پردازش پارس، 1391.

    27. نمازی، حسین؛ نظام­های اقتصادی؛ چ3، تهران: شرکت سهامی انتشار، 1391.

    28. هادیان، ابراهیم و محمدرضا هاشم­پور؛ «شناسایی چرخه­های تجاری در اقتصاد ایران»، فصلنامه پژوهش­های اقتصادی ایران؛ ش15، 1382.

    29. هژبر کیانی، کامبیز و علیرضا مرادی؛ «تعیین نقاط چرخش در ادوار تجاری اقتصاد ایران با استفاده از الگوی خودبازگشتی سوئیچینگ مارکف»، فصلنامه مدل‌سازی اقتصادی؛ س5، ش2، 1390.

    1. Chauvet, M.; Real time analysis of the U.S. business cycle; Mimeo: Federal Reserve Bank of Atlanta, 2011.
    2. Duval, R.; Li, N.; “Saraf, R. & Seneviratne, D; “Value-added trade and business cycles synchronization”, Journal of international economics; V.99, 2015.
    3. Ganev, K.; Statistical Estimates of the Deviation From The Macroeconomic Potetial: An Application to the Economy of Bulgaria; Agency for Economic Analysis And Forecasting, 2004.
    4. Glaser, B. & Srtauss, A.; The Discovery of Grounded Theory: Strategies for Qualitative Research; New York, 1967.
    5. Gumus, I. & Taspinar, Z. T; “Real exchange volatility and business cycles in emerging market economies”, Economics Letters; No.134, 2015.
    6. Miyagawa, T; Sakuragawa, Y & Takisawa, M.; Impact of Tecnology shocks on the Japanese business cycle-an empirical analysis based on Japanese industry data, Jurnal of Japan and the world economy; Vol.18, No.4, 2006.
    7. Piketty, Thomas; Capital in twenty-first century; England: The Belknap Press of Harvard University Press, 2014.
    8. Yilmazkuday, Hakan; Gasoline prices, transport costs, and the U.S. business cycles, Journal of Economic Dynamics & control; No.45, 2014.