ارزیابی ریسک‌پذیری در بانکداری بدون ربا و نقش کفایت سرمایه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار دانشکده اقتصاد دانشگاه تهران

2 استاد دانشکده اقتصاد دانشگاه تهران

3 کارشناس ارشد اقتصاد دانشگاه تهران

چکیده

یکی از مهم­ترین موضوعاتی که در نظام بانکی مطرح است و میتواند کارکرد این نظام را به اختلال بکشاند، ریسک است. ازآنجایی‌که حجم منابع سرمایهای معتبر موجب کاهش ریسک ورشکستگی بانکها میگردد؛ لذا یکی از شاخصهای مهم ارزیابی عملکرد و سلامت بانکها، نسبت کفایت سرمایه است.
در این پژوهش پس از بررسی مبانی نظری نسبت کفایت سرمایه در بانکداری متعارف و تبیین ماهیت بانکداری بدون ربا (مدل قراردادهای موازی) و اصول حاکم بر آن در گام نخست، با روش تحلیلی ـ توصیفی به تبیین ریسک‌های مورد ابتلای چنین بانکداری پرداخته و سپس نقش نسبت کفایت سرمایه در مدیریت ریسک آن بررسی خواهد شد. در گام بعد یافته­های نظری تحقیق به روش پیمایشی مورد ارزیابی و اعتبارسنجی خبرگان قرار می­گیرد. نتیجه پژوهش حاکی از آن است که نوعاً میزان ریسک‌پذیری در نظام بانکی بدون ربا نسبت به بانکداری متعارف کمتر است که دلالت بر کاهش اهمیت نسبت کفایت سرمایه برای مدیریت ریسک در چنین بانکداری در مقایسه با بانکداری متعارف میکند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Theoretical Evaluating of risk taking in the Riba free banking and the role of capital adequacy in its risk management

نویسندگان [English]

  • Abolghasem Tohidinia 1
  • Hamid Abrishami 2
  • Hamid Nasiri 3
1 faculty member of university if Tehran
2 Faculty member of university of Tehran
3 master of economics, university of Tehran
چکیده [English]

One of the most important issues in the banking system, which can disrupt the functioning of this system, is risk discourse. Since the volume of credible capital resources reduces bank bankruptcy risk, one of the important indicators for assessing the performance and health of banks is the ratio of capital adequacy.
In this research, after reviewing the theoretical foundations of capital adequacy ratio in conventional banking and explaining the nature of riba free banking (parallel contract model) and the principles governing it, in the first step, by analytical-descriptive method, we have explained the risks of such banking. We examine the role of capital adequacy ratio in its risk management. In the next step, the theoretical findings of the survey are evaluated and validated by experts. The result of the research suggests that the riskiness of a non-risky banking system is typically lower than that of conventional banking, which implies a reduction in the importance of capital adequacy ratio for risk management in such banking compared to conventional banking.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Riba free Banking
  • Banking Risks
  • Capital Adequacy Ratio
  1. پاشایی­فام، رامین؛ «بررسی نقش مقررات و اصول کمیته بال در نظام بانکی کشور»، مجموعه مقالات بیست و سومین همایش بانکداری اسلامی؛ 1391.
  2. پهلوان­زاده، مسعود؛ «مروری بر رویکردهای جدید نسبت کفایت سرمایه در بانک­ها: بر اساس بیانیه دوم کمیته مقرارت و نظارت بانکی بازل»، نشریه عملی ـ تخصصی روند؛ ش52 و 53، 1386.
  3. خشنود، زهرا و مرضیه اسفندیاری؛ «وام​دهی بانکی و کفایت سرمایه: مقایسه بانک​های دولتی و خصوصی در ایران»، پژوهشهای پولی ـبانکی؛ ش20، 1393.
  4. رهبر شمس‌کار، صدیقه؛ «محاسبه نسبت کفایت سرمایه برای بانک‌های اسلامی: بیانیه سازمان حسابداری و حسابرسی مؤسسات مالی اسلامی»، بانک و اقتصاد؛ ش18، 1380.
  5. فلاح شمس، میرفیض و حسن عباس­زاده؛ «مقایسه تطبیقی کفایت سرمایه در بیانیه بال اول و دوم کمیته بال»، فصلنامه روند؛ ش54 و 55، 1386.
  6.  کاظمی­نژاد، فاطمه؛ «تفاوت توزیع ریسک در دو نظام بانکداری اسلامی و بانکداری متعارف»، بانک و اقتصاد؛ ش101، 1387.
  7. محسنی، حسین؛ مبانی بانکداری با رویکرد مالی؛ چ1، تهران: انتشارات بورس وابسته به شرکت اطلاع­رسانی و خدمات بورس، 1393.
  8. محمودوند، رحیم و مهناز محمدی؛ «بررسی کفایت سرمایه در قبال خطر عدم وصول تسهیلات در بانک​ها و مؤسسات مالی»، مجله روند؛ ش52 و 53، 1386.
  9. موسویان، سیدعباس؛ «بررسی فقهی ـ اقتصادی سپرده­های انتقال‌پذیر در بانکداری بدون ربا»، فصلنامهفقهاهل‌بیت:؛ ش17 و 18، 1388.
  10. منظور، داود و مهدی یادی­پور؛ «کفایت سرمایه در بانکداری اسلامی»، فصلنامه علمی ـ پژوهشی اقتصاد اسلامی؛ س8، ش29، 1387.
  11. Abdual Karim, Mastura, Hassan, M.kabir, Hassan, Taufiq, Mohamad, Shemsher; “Capital adequacy and lending and deposit behaviors of conventional and Islamic banks”; Pacific-Basin Financial Journal, No.28. 2014.
  12. Ahmed, Rukhsar, Siddigui, Kamran, Immamuddin, Mufti; Islamic Banking in Pakistan: Problems and Prospects, 2010.
  13. Ali al-Fijawi, Mohammad Farid; “Salam (Forward sale) and ISTIØNAÑ (Manufacture Contract) in modern application: A MAQÓØID AL-SHARĪÑAH PERSPECTIVE”; International Journal of Business, Economics and Law, Vol.9, Issue.5, 2016.
  14. Basel Committee on Banking Supervision; “Basel III: A Global Regulatory Framework for More Resilient Banks and Banking Systems”, 2010.
  15. Chapra, M.Umer, khan, Tariqaullah; regulation and     supervision of Islamic banking, Islamic development bank; 2000.
  16. Dalla Pellegrian, Lucia; capital adequacy ratios, efficiency and governance: a comparison between Islamic and western bank; 2008.
  17. Islamic Financial Services Board, "Capital Adequacy Standard for  Institution Offering Only Islamic Financial Services"; Exposure Draft, No.2,  2005.
  18. Islamic Financial Services Board; "Exposure Draft – 15: Revised Capital Adequacy Standard for Institutions Offering Islamic Financial Services [Excluding Islamic Insurance (Takaful) Institutions and Islamic Collective Investment Scheme]"; 2012.
  19. Khan. T and H. Ahmed; Risk Management in Islamic banking; 2007.
  20. Khan. T and H. Ahmed; Risk Management: An Analysis of Issues in Islamic Financial Industry; 2001.
  21. Lall, Ranjit; why Basel 2 failed and Basel 3 is dooed; 2009.
  22. Miani, Stefano, Daradkah, Demeh; Islamic Banking and Basel 2; submission to the second conference for the faculty of business, University of Jordan, 2009.
  23. Montanaro, Elisabetta; Islamic banking: A Chalenge For The Basel 2; Islamic banking and finance in the European union achallenge, Eddite by: M.fahim khan, 2009.
  24. Muljawan. Dadang, A.dar, Humayon, J.B.Hall, Maximilian; Acapital adequacy framework for Islamic banks: the need to reconcile depositers risk aversion with managers risk taking; Loughborough University Institutional Repository, 2007.
  25. Obaidullah, Mohammed; “capital adequacy norms for Islamic financial institutions”; Islamic Economics Studies, No.1,  2007.
  26. Rajhi, Wassim, Ahmed Hassairi, Slim; “capital structure and financial risks in Non-conventional banking system”; international journal of economics and finance, Vol.4, No.4, 2012.
  27. Turk Ariss, Rima, Sarieddine, Yolla; “challenge in implementing capital adequacy guidelines to Islamic banking”; Journal of banking regulation, Vol.9, 2007.
  28.  Zeeshan Farrukh,Muhammad; the analysis of application of SALAM & ISTISNA’A in Islamic financial industry; 2015.
  29. Zins, Alexandra, Weill, Laurent; “Islamic banking and risk: the impact of basel 2”; Pacific-Basin Financial Journal,2017.