رابطه بین مصرف‌گرایی و سرمایه فرهنگی با تأکید بر ارزش‌های دینی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد جامعه شناسی

2 دانشیار جامعه شناسی بخش جامعه شناسی و برنامه ریزی اجتماعی دانشگاه شیراز

چکیده

در دهه‌های اخیر مجموعه تغییرات مربوط به الگوی مصرف و پیامدهای اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی این الگو، آن را به یک مسئله اجتماعی تبدیل کرده است. هدف اصلی مقاله حاضر بررسی مصرف‌گرایی و رابطه آن با سرمایه فرهنگی در یاسوج است. روش پژوهش، پیمایشی و ابزار اصلی مورداستفاده در مرحله جمع‌آوری داده‌ها پرسشنامه ترکیبی محقق ساخته و دیگران ساخته بوده و برای ارزیابی اعتبار پرسشنامه از تحلیل عاملی و ارزیابی پایایی، از ضرایب آلفای کرونباخ Cronbach Alpha)) وکودر- ریچاردسون (Kuder-Richardson) استفاده شده است. جامعه آماری تحقیق را ساکنان هجده سال و بالاتر شهر یاسوج تشکیل داده است. حجم نمونه بر اساس جدول لین چهارصد  نفر تعیین شد. به دلیل ناهمگن بودن جامعه آماری از روش نمونه­گیری تصادفی از نوع طبقه­ای چندمرحله‌ای استفاده شده است. در بخش چارچوب نظری، نظریات بوردیو و شبکه برای اقتباس متغیرهای تحقیق به کار گرفته شدند. یافته­های تحقیق نشان‌دهنده عدم رابطه معنادار متغیرهای سرمایه فرهنگی و مصرف‌گرایی و عدم وجود تفاوت معناداری بین میزان گرایش زنان و مردان به مصرف‌گرایی است در حالی که بین سن و مصرف‌گرایی رابطه معنادار وجود دارد به نحوی که با افزایش سن، مصرف‌گرایی کاهش می‌یابد. این مسئله نشان می‌دهد که آنچه بیش از سایر متغیرها بیانگر تحولات الگوی مصرف‌شده تغییرات نسلی است نه جنسیت یا سایر متغیرهای ساختاری. با توجه به آموزه‌های دینی در این حوزه آنچه مشاهده شد تفاوت بین وضع موجود و وضع مطلوب را نشان می‌داد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Relationship between Consumption and Cultural Capital with emphasis on Islamic values

نویسندگان [English]

  • Marzieh Sharifinejad 1
  • Asghar Mirfardi 2
1 MA IN SOCIOLOGY
2 Associate Professor in Shiraz University at Faculty of sociology
چکیده [English]

In recent decades, a series of changes in consumption patterns and economic, social and cultural consequences of this model have made a social issue. The main purpose of this article is to investigate consumerism and its relationship with cultural capital in Yasuj. The research method, survey and the main tool used in the data collection stage were a researcher-made questionnaire and others designed to assess the validity of the questionnaire through factor analysis and reliability assessment using Cronbach's Alpha coefficients and Kuder-Richardson coefficients used. The population of the study consisted of residents of Yasuj with 18 years and older. The sample size was 400 people according to Lin's table. Due to heterogeneity of the statistical population, multistage stratified random sampling method was used. In the theoretical framework section, Bourdieu's and the network's approaches were used to adapt the research variables. The findings indicate that there is no significant relationship between cultural capital and consumerism variables and no significant difference between men's and women's tendency to consumerism, while there is a significant relationship between age and consumerism. It means with increasing age, Consumerism decreases. This indicates that what is more than other variables reflects changes in the pattern of consumption used in generational change, not gender or other structural variables. According to the religious teachings in this field, what was observed was the difference between the status quo and the desired one.    

کلیدواژه‌ها [English]

  • Consumerism
  • Cultural Capital
  • Gender
  • Age
  • Yasouj
  • Iran

مراجع

  1. امام‌علی‌بن‌ابی‌طالب؛ نهج‌البلاغه؛ ترجمه محمد دشتی؛ چ4، قم: انتشارات مؤمنین، 1381.
  2. آجودانیان، فائزه؛ «بررسی تأثیر تبلیغات بر میزان مصرف‌گرایی در بین دانشجویان متأهل دانشگاه اصفهان»؛ رشته جامعه‌شناسی، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه یزد،  1392.
  3. انصاری، نصرالله؛اسلام و مصرف‌گرایی نوین؛ چ1، تهران: پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات، 1389.
  4. ایمان، محمدتقی؛ «نگاهی به اصول روش‌شناسی‌ها در تحقیقات علمی»؛ نشریه دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تبریز، ش165، 1376.
  5. باکاک، رابرت؛ مصرف؛ ترجمه خسرو صبوری، چ اول، تهران: نشر شیرازه، 1381.
  6. بنی فاطمه، حسین و فهیمه حسین‌نژاد؛ «مصرف‌گرایی در جامعه و تأثیر آن بر محیط‌زیست شهری: رویکردی نوین»؛ فصلنامه راهبرد اجتماعی- فرهنگی، ش2، 1391.
  7. بوردیو، پیر؛ نظریه کنش دلایل عملی و انتخاب عقلانی؛ ترجمه مرتضی مردیها؛ چ3، تهران: انتشارات نقش و نگار، 1389.
  8. بوردیو، پیر؛ تمایز نقد اجتماعی و قضاوت‌های ذوقی؛ ترجمه حسن چاوشیان، چ2، تهران: نشر ثالث، 1391.
  9. جنکینز، ریچارد؛ پییر بوردیو؛ ترجمه لیلا جوافشانی و حسن چاوشیان، چ1، تهران: نشر نی، 1385.

10. ریتزر، جورج؛ نظریه جامعه‌شناسی در دوران معاصر؛ ترجمه محسن ثلاثی، چ 15، تهران: انتشارات علمی، 1389.

11. طالبی دلیر، معصومه؛ «مصرف‌گرایی و عوامل مؤثر بر آن»، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، رشته پژوهش اجتماعی، دانشگاه شهید بهشتی، 1389.

12. طالبان، محمدرضا و مهدی رفیعی بهابادی؛ «تحولات دین‌داری بر اساس تفاوت‌های نسلی در ایران (1353-1388)»؛ مسائل اجتماعی ایران، ش2، 1389.

13. طبائیان، راضیه و همکاران؛ «بررسی تحولی باورهای دینی از نوجوانی تا پیری: یک مطالعه مقطعی»؛ پژوهش‌های علوم شناختی و رفتاری، ش2، 1396.

14. غلامرضایی، اصغر؛ «مبانی مصرف‌گرایی در دنیای جدید و اصول مصرف در اسلام با تأکید بر رسانه ملی»؛ فصلنامه پژوهش‌های ارتباطی، ش1، 1389.

15. فاضلی، محمد؛ مصرف و سبک زندگی؛ چ1، قم: انتشارات صبح صادق، 1382.

16. فدرستون، مایک؛ مصرف و پسا مدرنیسم؛ ترجمه حسین حسنی و محمدرضا نیرو، چ 1، تهران: انتشارات جامعه شناسان، 1393.

17. لهسایی‌زاده، عبدالعلی؛ «مصرف‌گرایی نوین و لزوم برنامه‌ریزی برای آن»، [Feb 2014 15] htpp:www.ensani.ir  .

18. مرکز آمار ایران؛ نتایج سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال 1390 کل کشور؛ تهران: مرکز آمار ایران، 1391.

19. موحد، مجید و همکاران؛ «رسانه، جنسیت، مصرف‌گرایی»؛ مطالعات راهبردی زنان، ش 47، 1389.

20. مهدوی سیدمحمدصادق و همکاران؛ «شناسایی میزان دین‌داری و مقایسه آن در گروه‌های متفاوت شهروندان تهرانی»؛ فصلنامه علمی پژوهشی نامه پژوهش فرهنگی، ش11، 1389.

21. یوسفی، فریدون؛ «بررسی عوامل مؤثر بر مصرف‌گرایی در میان زنان شهر یزد»، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، رشته جامعه‌شناسی، دانشگاه یزد، 1390.

  1. Hamilton, Clive;“Consumerism,self-creation and prospect for a new ecological consciousness”; Center for applied philosophy and 20. public ethics, chartles sturt university, Journal of cleaner production, V18, 2010.
  2. Jackson, Matthewo;“An overview of social networks and economic applications”; Elsevier press, 2010.
  3. Kuruvilla, Shelja, Nishank Joshi & Nidhishah; “Do men and women really shopping differently? An exploration of gender differences in mall shpping in india”; International journal of consumer studies, V. 33, 2009.
  4. Lin, Lan; “Foundations of Social Research Methods”. New York: McGraw-Hill publications, 1976.
  5. Uzgoren, Ergin, Guny, Taner; “The snop effect in the consumption of luxury goods”;  Department of economics, dumlupinar university, V62, 2012.

فایل ها

اشتراک گذاری

ارجاع به این مقاله

آمار