بررسی تراز پرداخت‌های خارجی در چارچوب اقتصاد اسلامی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار دانشگاه علوم اقتصادی.

2 دانشجوی کارشناسی ارشد اقتصاد اسلامی دانشگاه علوم اقتصادی.

چکیده

اقتصاد بین‌الملل جزو انکارناپذیری از اقتصاد است و اهمیت بسیار فراوانی در تمام نظام‌های اقتصادی از جمله نظام اقتصادی اسلام دارد. با این وجود درباره این موضوع از دید اقتصاد اسلامی، مطالعه‌های فراوانی صورت نگرفته است. در مقاله پیش‌رو با بررسی روابط اقتصادی کشورهای مسلمان با یکدیگر، تراز پرداخت‌های خارجی را در این کشورها مطالعه کرده، منحنی تعادل تراز پرداخت‌ها (BP) را استخراج کرده‌ایم. براساس فرضیه تحقیق یعنی حذف نرخ بهره باعث رکود در تبادل‌های بین‌المللی مسلمانان نمی‌شود و نرخ بازده انتظاری می‌تواند به‌عنوان جایگزینی کارا برای نرخ بهره نقش‌آفرینی کند و با استفاده از روش مطالعه کتابخانه‌ای و استفاده از نظرهای خبرگان اقتصاد اسلامی و روابط ریاضی به نتیجه رسیده‌ایم که در روابط اقتصادی بین کشورهای اسلامی قابل تعریف بوده و حذف نرخ بهره از مبادله‌های مسلمانان اثر منفی بر مبادله‌های آنان ندارد و جایگزین‌هایی مانند نرخ بازده انتظاری می‌توانند جایگزین خوبی برای نرخ بهره باشد. روابط کشورهای اسلامی با دیگر کشورها با مفروض‌هایی قابل طرح است که در مقاله پیش‌رو به آن نپرداخته‌ایم.
 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A Study of Balance of Foreign Payments in the Context of Islamic Economics

نویسندگان [English]

  • Saeed Farhani Fard 1
  • Ayatollah Zangi Nezhad 2
چکیده [English]

International economics is an essential part of economics and of a great importance in all economic systems, including the economic system of Islam. Not so many studies, however, have been done about this issue from the Islamic viewpoint. In this paper, investigating the economic relations between Muslim countries, we examine their balance of foreign payments and extract their balance of payments (BP) curve. Our hypothesis here is that "eliminating interest rate would not lead to recession in the Muslims' international transactions, and the expected turnover rate can be an efficient substitute for interest rate." On the basis of this hypothesis, and using a library approach, exploiting the ideas of Islamic economics experts, and utilizing the mathematical relations, we have found that economic relations between the countries making an Islamic system are definable, that eliminating the interest rate from Muslims' transactions does not have a negative effect on them, and that such substitutes as the expected turnover rate could be proper substitutes for interest rate. With some assumptions, the relations between Islamic and non-Islamic countries are arguable, with which we have not dealt in this paper.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Macroeconomics
  • International Economics
  • Islamic economics
  • Balance of Foreign Payments
  • Interest
  • Foreign Investment
  • Balance of Payments Curve
  1. آقانظری، حسن؛ نظریه‌پردازی علمی اقتصاد اسلامی؛ قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، 1390.
  2. ابوالحسن، محمدصادق و عیدیت غزالی؛ عقاید اقتصادی اندیشمندان مسلمان؛ ترجمه احمد شعبانی؛ تهران: دانشگاه امام صادق7، 1385.
  3. برانسون، ویلیام اچ؛ تئوری و سیاست‌های اقتصاد کلان؛ ترجمه عباس شاکری؛ تهران: نشر نی، 1388.
  4. پورفرج، علی‌رضا؛ «طراحی مدل علمی براساس مبانی و پارادایم‌های اقتصاد اسلامی»؛ فصلنامه علمی پژوهشی اقتصاد اسلامی، س8، ش32، 1387.
  5. تقوی، مهدی؛ امور مالی بین‌الملل؛ تهران: انتشارات پیام نور، 1374.
  6. توتونچیان، ایرج؛ پول و بانکداری اسلامی و مقایسه آن با نظام سرمایه‌داری؛ تهران: نشر توانگران، 1379.
  7. جمعی از نویسندگان؛ درس‌هایی در اقتصاد اسلامی؛ قم: دانشگاه مفید، 1384.
  8. چپرا، عمر؛ «مشکل بدهی‌های بین‌المللی، با بیان مشکلات بدهی‌های بین‌المللی»؛ منتشر شده در کتاب درس‌هایی از اقتصاد اسلامی، قم: دانشگاه مفید، 1384.
  9. رحمانی، تیمور؛ اقتصاد کلان 2؛ تهران: دانشگاه پیام نور؛ 1386.
  10. الزامل و همکاران؛ اقتصاد کلان با نگرش اسلامی؛ ترجمه نصرالله خلیلی تیرتاشی؛ قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی;، 1378.
  11. زرقا، محمدانس؛ «اسلامی‌کردن علم اقتصاد: مفهوم و روش»؛ ترجمه منصور زراءنژاد؛ فصلنامه علمی پژوهشی اقتصاد اسلامی، س4، ش13، 1383.
  12. زنگنه، حمید؛ «الگویی از اقتصاد کلان بدون بهره»؛ ترجمه وحید مهربانی؛ فصلنامه علمی پژوهشی اقتصاد اسلامی، س7، ش25، 1386.
  13. سالواتوره، دومینیک؛ مالیه بین‌الملل؛ ترجمه حمیدرضا ارباب، تهران: نشر نی، 1388.
  14. شاکری، عباس؛ اقتصاد کلان: نظریه‌ها و سیاست‌ها؛ ج1، تهران: انتشارات نویسا، 1378.
  15. طبیبیان، سیدمحمد؛ مجموعه مقالات پانزدهمین همایش بانکداری اسلامی؛ تهران: مؤسسه عالی بانکداری ایران، 1383.
  16. فهیم‌خان؛«تابع تقاضای سرمایه‌گذاری در سیستم مبتنی بر مشارکت سود و زیان»؛ منتشر شده در کتاب درس‌هایی از اقتصاد اسلامی؛ قم: دانشگاه مفید، 1384.
  17. قحف، منذر؛ «علم اقتصاد اسلامی: تعریف و روش»؛ ترجمه سیدحسین میرمعزی؛ فصلنامه علمی پژوهشی اقتصاد اسلامی؛ س6، ش ، 1385.
  18. موسوی‌خمینی، سیدروح‌الله؛ تحریر الوسیله؛ ج1، [بی‌جا]: [بی‌نا]، [بی‌تا].
  19. ــــــــــ؛ صحیفه نور؛ تهران: [بی‌نا]، [بی‌تا].
  20. میرمعزی، سیدحسین؛ اقتصاد کلان با رویکرد اسلامی؛ تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، 1387.
    1. Ausaf Ahmad; Income Determination In An Islamic Economy, Centre for Research in Islamic Economics King Abdulaziz University Jeddah, Saudi Arabia, 1987.
    2. IDB; "Investment Report:Resurgence Of FDI Flows to member countries"; No 1, 2007.
    3. IDB; "Statistical Monograph"; No 33, 2013.
    4. Khan Mohsin; "Islsmic Interest - free Banking: A Teoretical Analysis. IFM; Staff papers33: 1, 1986.
    5. Mariani Abdul-Majid and M. Kabir Hassan; "The Impact of Foreign-Owned Islamic Banks and Islamic Bank Subsidiaries on the Efficiency and Productivity Change of Malaysian B", Islamic Econ., Vol. 24 No. 2, 2011.
    6. Mohammad nejatullahsiddiqi; Banking without interst; The Islamic foundation, 1983.
    7. Sayyid Tahir; Macroeconomics within Islamic Framework (Advanced Level) , IIIE, IIU IRIT, DL– 10, 2009.
    8. Umer Chapra, "Islamic Economic Thought And The New Global Economy"; Islamic Economic Studies, Vol.9, No.1, 2001.