بررسی حقوقی شیوه های تامین مالی زنجیره تامین با تاکید بر اوراق گواهی اعتبار مولد (گام)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه حقوق خصوصی دانشکده حقوق دانشگاه قم

چکیده

«تأمین مالی زنجیره تأمین» شامل به‎کارگیری روش‌هایی برای کاهش ریسک و مدیریت بهینه سرمایه در گردش در جریان مبادلات در زنجیره تأمین است. پس از تصویب دستورالعمل اوراق گام، این نتیجه حاصل شد که می‌توان با استفاده از نهادهای حقوقی موجود، ابزارهای دیگری نیز ایجاد کرد تا بتواند با گردش پول و بدون ارائه تسهیلات و وام‌های تورم‌زا، نسبت به تأمین مالی طرح‌ها و پروژه‌ها اقدام نماید. از مهم‎ترین این ابزارها اوراق گواهی اعتبار مولد (گام) بود. سؤال اصلی این تحقیق درباره ماهیت و روابط حقوقی ارکان اوراق گام است. اوراق گام ابزار تأمین مالی جدیدی است و هدف از آن تأمین مالی بخش تولید است. به لحاظ ماهیت ساختاری اوراق گام را می‌توان یکی از انواع اوراق بهادار اسلامی یا همان صکوک دانست که به لحاظ حقوقی جزء اسناد تجاری بوده و روابط حقوقی ارکان آن بسیار به برات نزدیک است و اصول حاکم بر اسناد تجاری در آن در دو مرحله بازار پول و بازار سرمایه حاکم است. از لحاظ ماهیت حقوقی اوراق گام بر مبنای عقد ضمان قانون مدنی بنا شده، آثار و احکام این عقد را در رابطه با ارکان اوراق گام به دنبال دارد. این مقاله سعی دارد بر پایه پژوهشی توصیفی-تحلیلی این اوراق گام را بررسی حقوقی نموده، ماهیت حقوقی آن را تعیین و روابط بین ارکان آن را تحلیل نماید.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Legal review of supply chain financing practices with emphasis on Productive Credit Certificates (GAM SUKUK)

نویسنده [English]

  • Rahimi Seyed Ali Asghar
Assistant Professor of the Department of Private Law, Faculty of Law, Qom University
چکیده [English]

"Supply chain financing" includes the application of methods to reduce risk and optimal management of working capital during transactions in the supply chain. After the approval of GAM SUKUK Guidelines, it was concluded that other instruments can be created by using existing legal institutions to finance plans and projects with money circulation and without providing inflationary facilities and loans. One of the most important of these instruments was the productive credit certificate (GAM). The main question of this research is about the nature and relationships of the main elements of GAM SUKUK. GAM is a new financing instrument and its purpose is to finance the production sector. The structural nature of GAM is considered as one of the types of Islamic securities or SUKUK, which is legally a part of commercial documents, and the legal relationships of its elements are very close to Bill of Exchange, and the principles governing commercial documents are governed on it in the two stages of the money market and capital market. The legal nature of GAM is based on the civil law guarantee contract, and it follows the effects and rulings of this contract in relation to the elements of GAM instrument. This article tries to investigate the legal instrument based on descriptive-analytical research, determine its legal nature and analyze the relationships between its elements.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Supply chain financing
  • Productive credit certificates (GAM SUKUK)
  • Guarantee contract
  • Money market
  • Capital market

مراجع

  1. اخلاقی، بهروز (1358). بحثی پیرامون مفهوم اسناد تجاری. نشریه دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، 21، 8-44.
  2. اسکینی، ربیعا (1386). حقوق تجارت (برات، سفته، قبض انبار، اسناد در وجه حامل و چک)، چاپ یازدهم، تهران، انتشارات سمت.
  3. الفی، بهمن، باشکوه، مظفر، و لطفی دودران، علیرضا (1400). تبیین و تحلیل ضمانت در اسناد تجاری. مجله مطالعات مدیریت راهبردی، 46، 157-172.
  4. بی‏نام (1398). معرفی طرح گام، طرحی برای تأمین مالی واحدهای تولیدی. تازه‌های اقتصاد، 158.
  5. جعفری لنگرودی، محمدجعفر (۱۳۹۳). ضمان عقدی در حقوق مدنی. چاپ دوم، تهران، انتشارات گنج دانش.
  6. حمیدیه، الناز، و اسمعیلی گیوی، حمیدرضا (1398). بررسی فرایند انتشار اوراق گواهی اعتباری مولد (گام) و جایگاه شرکت سپرده‏گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه در بازار ثانویه آن اوراق. شرکت سپرده‏گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه، ویرایش نخست، تهران.
  7. ستوده تهرانی (1383). حقوق تجارت. ج3، چاپ هشتم، تهران، نشر دادگستر.
  8. صقری، محمد (1387). حقوق بازرگانی (اسناد). چاپ دوم، تهران، شرکت سهامی انتشار.
  9. طوسی، ابوجعفر محمد بن حسن (1387ق). المبسوط فی الفقه الامامیه. ج2، چاپ سوم، قم، المکتبة المرتضویه.
  10. عبدی‌پورفرد، ابراهیم (1401). حقوق تجارت. ج3، چاپ هفتم، تهران، انتشارات مجد.
  11. ــــــــ (1393). مباحثی تحلیلی از حقوق تجارت. چاپ چهارم، قم، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
  12. عرفانی، محمود (1385). حقوق تجارت. ج3، چاپ دوم، تهران، نشر میزان.
  13. عمیدی، سیدعمیدالدین (1416ق). کنز الفوائد فی حل المشکلات القواعد. ج1، قم، دفتر انتشارات اسلامی.
  14. فخاری، امیرحسین (1389). حقوق تجارت. چاپ دوم، تهران، انتشارات مجد.
  15. کاتوزیان، ناصر (1385). درس‌هایی از عقود معین، ج2، چاپ هشتم، تهران، انتشارات گنج دانش.
  16. ــــــــ (1388). عقود معین: مشارکت‌ها صلح. چاپ هشتم، تهران، انتشارات گنج دانش.
  17. کاویانی، کوروش (1383). حقوق اسناد تجاری. چاپ اول، تهران، انتشارات میزان.
  18. میثمی، حسین (1398). ابعاد فقهی-حقوقی اوراق گام. دوماهنامه تازه‌های اقتصاد، 158.
  19. ــــــــ، و زمان‏زاده، حمید (1399). تأمین مالی زنجیره ارزش با استفاده از اوراق گام: ماهیت، کارکرد و راهکارهای شرعی. دوفصلنامه تحقیقات مالی اسلامی، 9 (18)، 507-540.
  20. یزدی طباطبایی، سیدمحمدکاظم (1419ق). العروة الوثقی فیما تعم به البلوی. ج5، قم، دفتر انتشارات اسلامی.
  21. Hofmann, Erik (2021). Supply Chain Finance. International Encyclopedia of Transportation, Available online 17 May 2021, Version of Record 17 May, 113-118.
  22. Hofmann, Erik, Templar, Simon, Rogers, Dale S., Choi, Thomas Y., Leuschner, Rudolf, & Korde, Rohan Y. (2021). Supply Chain Financing and Pandemic: Managing Cash Flows to Keep Firms and Their Value Networks Healthy. Rutgers Business Review, 6 (1), 1-23.
  23. Moretto, Antonella, Grassi, Laura, Caniato, Federic, Giorgino, Marco, & Ronchi, Stefano (2019). Supply chain finance: From traditional to supply chain credit rating. Journal of Purchasing and Supply Management, 25, 197-217.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار