ارتباط منابع درآمدی از طریق پرداخت زکات؛ شرطی برای یک اقتصاد تعادلی اسلامی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد اقتصاد، دانشکده اقتصاد و مدیریت، واحد شیراز، دانشگاه آزاد اسلامی، شیراز

2 گروه اقتصاد، دانشکده اقتصاد و مدیریت، واحد شیراز، دانشگاه آزاد اسلامی، شیراز، ایران

چکیده

بر اساس تئوری‌های اقتصادی اگر تعادل جبرانی در اقتصاد برقرار باشد به ‌شرط وجود درآمد مثبت برای همه خانوارها، تعادل رقابتی نیز برقرار خواهد بود؛ همچنین شرط وجود درآمد مثبت زمانی برقرار خواهد بود که خانوارها دارای ارتباط منابع با یکدیگر باشند. بر اساس نظریه‌ای در اقتصاد اسلامی این ارتباط منابع ـ در ادبیات اقتصادی باید دارای شرایطی معینی باشد ـ می‌تواند از منابعی همچون زکات برقرار گردد. پژوهش حاضر قصد دارد با بهره‌گیری از یک الگوی تصحیح خطای برداری به این سؤال پاسخ دهد که میزان پرداخت زکات بالفعل در مقایسه با میزان زکات بالقوه، به چه میزان بر نابرابری درآمدی مؤثر خواهد بود. نتایج پس از برآورد سه الگوی مختلف و به‌کارگیری متغیرهای کنترلی نشان می‌دهد با استفاده از پتانسیل‌های سیاستی موجود در مباحث اقتصاد اسلامی با فرض ثابت­بودن سایر شرایط به‌طور ضمنی تعادل همزمان رقابتی و جبرانی در اقتصاد ایران می‌تواند برقرار گردد؛ به ‌عبارت ‌دیگر اگر سیاست‌گذار بتواند با اعمال سیاست‌هایی شکاف میان پرداخت زکات بالفعل و بالقوه را به حداقل برساند، امکان برقراری درآمد مثبت برای تمام خانوارها وجود خواهد داشت.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Survy on Income Resourses Relation Theory through Zakat Payment: Conditional for an Islamic Equilibrium Economy

نویسندگان [English]

  • sodabeh pezhoman 1
  • hashem zare 2
1 Master of Science in Economics epartment of Economic, Faculty of Economic and Management, Shiraz Branch, Islamic Azad University
2 Department of Economic, Faculty of Economic and Management, Shiraz Branch, Islamic Azad University
چکیده [English]

According to economic theory, if there is a compensatory equilibrium in the economy, there will be a competitive equilibrium on condition of positive income for all households. The condition of positive income also will be established when households have resource links with each other. According to a theory of Islamic economics, this relationship of resources (In the economic literature must have certain conditions) can be derived from sources such as Zakat. The present study intends to use a vector error correction model to answer the question that how much the actual amount of Zakat payment will be effective on income inequality in comparison with the amount of potential Zakat. Results after estimating three different models and applying control variables show that using the policy potentials available in Islamic economics, assuming other conditions are fixed, a simultaneous competitive and compensatory equilibrium in the Iranian economy can be established implicitly. In other words, if a policymaker can minimize the gap between actual and potential Zakat by applying some policies, Positive income establishment for all households will be possible.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Competitive
  • Compensatory
  • Zakat
  • Income Distribution
  1. ابراهیمی سالاری، تقی؛ «رویکرد مقایسه‌ای ارتباط رشد و توزیع درآمد از دیدگاه اسلام»، مجموعه مقالات نخستین همایش اقتصاد اسلامی و توسعه؛ ش4، 1387.
  2. ترکمانی، جواد و الهام جمالی مقدم؛ «اثرات مخارج دولت بر فقرزدایی در مناطق روستایی»، فصلنامه‌ پژوهش‌های اقتصادی ایران؛ ش25، 1384.
  3. توسلی، محمداسماعیل؛ «زکات و اثر آن بر رشد و توسعه اقتصادی»، مجموعه مقالات دومین همایش مالیاتهای اسلامی؛ 1388.
  4. ثامنی کیوانی، فرشاد؛ «محاسبه ظرفیت بالقوه زکات در اقتصاد ایران»، پایان‌نامه کارشناسی ارشد؛ تهران: نشر دانشگاه تربیت مدرس، 1377.
  5. زارع، هاشم؛ «توسعه چارچوب نظری یک اقتصاد تعادلی: راهکاری بر اساس یک الگوی اقتصاد اسلامی ایرانی»، الگوی پیشرفت اسلامی ایرانی؛ س5، ش9، 1396.
  6. شعبانی، احمد و عبدالمحمد کاشیان؛ «زکات پول از منظر فقه فریقین و بررسی ظرفیت بالقوه آن در فقرزدایی: مطالعه سال‌های 1387 تا 1389 اقتصاد ایران»، فصلنامه مطالعات اقتصاد اسلامی؛ س6، ش1، 1392.
  7. شکیبایی، علیرضا و همکاران؛ «تأثیر شهرنشینی و سرریزهای آن بر توزیع درآمد استان‌های ایران با رهیافت اقتصادسنجی فضایی»، فصلنامه نظریه‌های کاربردی اقتصاد؛ س2، ش3، 1394.
  8. عسکری، محمدمهدی؛ تحلیل نظری زکات؛ تهران: دانشگاه امام صادق7، 1384.
  9. عسکری، محمدمهدی و عبدالمحمد کاشیان؛ «برآورد ظرفیت بالقوه زکات در اقتصاد ایران و مقایسه آن با زکات پرداختی طی سال‌های 1380 تا 1389»، فصلنامه مطالعات اقتصاد اسلامی؛ س7، ش2، 1394.
  10. عسکری، حشمت­اله و بهروز بادپا؛ «اثر زکات بر مصرف عمومی در ایران»، فصلنامه مطالعات اقتصاد اسلامی؛ س6، ش2، 1393.
  11. کمیجانی، اکبر و محمدمهدی عسکری؛ «تحلیل نظری آثار اقتصادی زکات و مقایسه آن با مالیه تورمی»، مجله تحقیقات اقتصادی؛ ش64، 1394.
  12. موسوی خمینی، سیدروح‌الله؛ رساله توضیح‌المسائل حضرت آیةالله العظمی امام خمینی1؛  تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی1، 1379.
    1. Arrow, K.J. & Hahn, F.H; .Generalcompetitive equilibrium: Advanced Textbooks in Economics; 1971.
    2. Faridi, F.T.; “Zakah and Fiscal Policy”, inEconomics of zakah;ed.by Monzer Kahf, 1997.
    3. Iqbal, M.; “Zakah, Moderation and Aggregate consumption in an Islamic Economy”; lessens in Islamic Economics; ed.by Monzer Kahf, IRTI, IDB, 1998.
    4. Lipton, M.; “Migration from rural areas of poor countries: The impact of rural productivity and income distribution in Sabot R.H”, Migration and the labor market in developing countries; 1982.
    5. Mannan, M.A; “effects of zakah assessment and collection on the redistribution of income in contemporary muslim countries”, management of zakah in modern Muslim society; 1989.
    6. Mujitahir, H.; “Perkaedahan Fiqh dalam Aplikasi Zakat Pendapatan”, Seminar Zakat Pendapatan; 2003.
    7. Noor, A.H.M., et al; “Prestasi Pengagihan Dana Zakat di Malaysia”, in Isu-isu Kontemporari Zakat di Malaysia; 2005.
    8. Norazlina, A.W. & Abdul Rahman, A.R.; “Efficiency of Zakat Institutions In Malaysia: An Application of Data Envelopment Analysis”, Journalof Economic Cooperation and Development; No.33, 2012.
    9. Shirazi, N.S.; AN Analysis of Pakistan PovertyProblem and its Alleviation through Infa; Islamabad, Pakisstan: Doctoral Dissertation International Islamic University Islamabad, 1994.