برابری یا انصاف: شواهدی از بازی‌های اقتصاد رفتاری

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیئت علمی دانشگاه یزد

2 استاد اقتصاد دانشگاه سمنان.

چکیده

کارایی، انصاف، برابری و عدالت مهم‌ترین واژه‌های اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی در طول تاریخ بشر بوده‌اند که اندیشه جوامع و تمدن‌ها را به خود مشغول داشته‌اند. برداشت هر جامعه از این مفهوم‌ها اثرهای مهمی بر بازارهای کار، کالا و خدمات و بر توزیع درآمد و انتظارهای جامعه از دولت دارد. در پژوهش پیش‌ رو با مشاهده آزمایشگاهی از راه بازی‌های رفتاری، تصمیم‌های توزیعی (برابری یا انصاف‌گرایی) نمونه‌ای 108 نفره از جامعه مورد نظر (دانشجویان دانشگاه مازندران) برآورد شد. اثر شرایط بازی‌ها (بی‌طرف، شریک دیگر، بی‌طرف و شریک گروهی) بر تصمیم‌های افراد برای انتخاب توزیع درآمد به شکل برابری‌طلبی، کارایی‌طلبی، خودخواهانه و ایثارگرانه سنجیده شده است. نتیجه‌ها از آن حاکی است که منفعت گروهی باعث تبانی برای افزایش سهم‌خواهی از حساب مشترک شده و منتفع‌نبودن باعث تمایل بیشتر به ‌سوی استحقاق‌ها و کارایی‌طلبی در تصمیم توزیعی می‌شود. تابع توزیعی در دیدگاه بازیکنان تابعی با عرض از مبدأ مثبت است. همچنین درآمد دریافتی با افزایش استحقاق افزایش پیدا می‌کند؛ اما این رابطه یک به یک نیست. احساس نوع‌دوستی در دومین تصمیم مشترک دیده می‌شود؛ در حالی ‌که در تصمیم اول مشترک این احساس کمتر است. احساس پایمال‌شدن حق در تصمیم‌های غیرمنصفانه گذشته برای افراد، آنها را برای تصمیم‌گیری غیرمنصفانه آتی ترغیب می‌کند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Equality or Fairness: Evidences from Behavioral Economics Games

نویسندگان [English]

  • Habib Ansary Samani 1
  • Esmaiel Abounoori 2
چکیده [English]

Efficiency, fairness, equality and justice have been the most important economic, social, political and cultural terms that have engaged societies and civilizations’ thought till now. Each community's understanding of these concepts will have significant effects on labor, commodity and service markets, income distribution and community’s expectations from the government. Using laboratory observations and via behavioral games, this study has tried to survey the distributive decisions - equality or fairness based - of a 108-member sample of the target society (students of university of Mazandaran). It has also investigated the effect of games’ features on the individuals’ choice of income distribution. The results indicate that group interest raises collusion for increasing the individual’s takeover from the joint account, and that being not interested makes one more inclined to using entitlement and efficiency as the basis of distributive decision. The distribution function in the participants’ view is a one with positive y-intercept. Furthermore, one’s received income increases as one gets more entitled. The ratio between this relationship’s two parties, however, is not 1. Sense of altruism is found in the second common decision, while it is less prevalent in the first one. One’s feeling of his or her rights having been violated in the past unfair decisions makes one more likely to make unfair decisions in the future.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Equality
  • fairness
  • behavioral economics
  • Experimental Economics
  • Behavioral Games
  • Income distribution
  1. آربلاستر، آنتونی؛ ظهور و سقوط لیبرالیسم غرب؛ ترجمه عباس مخبر، [بی‌جا]: [بی‌نا]، 1368.
  2. ابونوری، اسمعیل و اسماعیل اسناوندی؛ «برآورد و ارزیابی سازگاری شاخص‌های نابرابری اقتصادی با استفاده از ریزداده‌ها در ایران»؛ تحقیقات اقتصادی، ش71، 1384.
  3. انصاری سامانی، حبیب؛ نسبت میان عدالت و رشد از منطر عدالت استحقاقی و توزیعی؛ پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه مازندران، 1389.
  4. پورفرج علی‌رضا، حبیب انصاری سامانی و جمشید ابراهیم‌پور سامانی؛ «اثر نوآوری بر رابطه میان عدالت و رشد»؛ کار و جامعه، ش116و117، 1388.
  5. پورفرج، علی‌رضا؛ حبیب انصاری سامانی، مسعود زارع و عباس امینی؛ «مقدمه‌ای بر اقتصاد رفتاری: مفهوم،‌ روش‌شناسی و شیوه‌های استخراج»؛ مطالعات تطبیقی اقتصاد، ش1، 1390.
  6. توسلی، محمود و احمد شعبانی؛ «تحلیلی ساختاری از تأثیر توزیعی معیارهای عملکردی اقتصاد»؛ فصلنامه پژوهشی دانشگاه امام صادق7، ش13 و 14، 1383.
  7. حکیم سبزواری؛ شرح الاسماء الحسنی؛ تهران: [بی‌نا]، 1375.
  8. مجلسى، محمدتقى؛ بحارالانوار؛ ج22، تهران: دارالکتب الاسلامیه، 1403ق.
  9. کانت، ایمانوئل؛ بنیاد مابعدالطبیعه اخلاق؛ ترجمه حمید عنایتی و علی قیصری؛ تهران: انتشارات خوارزمی، 1365.
  10. کرک، وایت؛ «نابرابری و توزیع مجدد درآمد: از ارسطو تا آمارتیاسن»؛ فصل اول پایان‌نامه دکترای دانشگاه دوک، ترجمه محمد اخباری؛ فصلنامه دین و اقتصاد، س1، ش1، 1385.
  11. گری، جان؛ فلسفه سیاسی؛ ترجمه خشایار دیهمی؛ تهران: طرح نو، 1379.
  12. مطهری مرتضی؛ عدل الهی؛ چ10، قم: صدرا، 1357.
  13. نظرپور، محمدنقی؛ «آزمون‌های تجربی در اقتصاد و کاربرد آن در اقتصاد اسلامی»؛ فصلنامه علمی پژوهشی اقتصاد اسلامی؛ س5، ش17، 1374.
  14. نورى طبرسى، حسین؛ مستدرک الوسائل؛ ج12، [بی‌جا]: [بی‌نا].

17. Aristotle; Ethique de Nicomaqur, Flammanion; Paris, 1982.

18. Blau, Peter M; Exchange and Power in Social Life; New York: Wiley, 1964.

19. Stuart Mill, Tohn; Utilitarianism; New York: Prometheus Books, 1987.