کارایی روش شهید صدر در کشف نظریه اسلامی عدالت اقتصادی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی

2 دکترای اقتصاد اسلامی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی

چکیده

شهید صدر در کتاب اقتصادنا از روش کشفی، برای تبیین مکتب اقتصادی اسلام بهره می‌گیرد. از آنجا که نظریه عدالت متمایز از نظریه مکتب است؛ می‌توان این سؤال را پرسید که آیا روش کشفی، کارایی لازم جهت کشف نظریه عدالت را دارد؟ در این مقاله تلاش بر آن است تا به سؤال فوق به عنوان سؤال اصلی پژوهش پاسخ داده شود. در ادامه سعی بر آن بوده تا مبتنی بر روش تحلیل متن به ارزیابی جوانب مختلف روش کشفی ایشان، با لحاظ کردن اقتضائات موضوع عدالت، پرداخته شود و در پایان مبتنی بر نقدهای صورت‌گرفته در خصوص پاسخ سؤال فوق قضاوت شود. نتیجه پژوهش این است که از یک سو موصوف نمودن نتایج برآمده از روش اکتشافی به صفت «اسلامی» در تردید قرار دارد و از سوی دیگر باید اذعان داشت که سنخیت تام با کارویژه و جایگاه عدالت ندارد؛ لذا نمی‌توان صرفاً به استفاده از این روش بسنده کرد. پیشنهاد ما استفاده از روشی ترکیب‌شده از استدلال قیاسی و روش کشفی  است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A Study on the Effectiveness of Shahid Sadr's Method in Discovering Islamic Theory of Economic Justice

نویسندگان [English]

  • Seyed Hossein Mirmoezi 1
  • m n 2
1 Islamic Research Institute for Culture and Thought
2 پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی
چکیده [English]

In his book Eghtesadona (our Economy), Shahid Sadr uses the discovery method to explain the economic school of Islam. Since the theory of justice is distinct from school theory, one may ask the question, "Does the discovery method work well enough to discover the theory of justice?" This article attempts to answer this question as the main research question.
In the following, the article attempts to evaluate the various aspects of discovery method based on the textual analysis method, with associated matter of justice, and in the end judge the criticisms raised on the basis of the  answer the above question.
The result of the research is that on the one hand, the results obtained from the discovery approach to the "Islamic" attribute are in doubt, and on the other hand, it must be acknowledged that there is no complete equivalence with the specificity and status of justice. So you can't just use this method. We propose using a combination of deductive reasoning and discovery.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Shahid Sadr
  • Discovery Method
  • Justice
  • Economic School
  1. جنیدل، حمدبن­عبدالرحمان؛ مناهج الباحثین فی الاقتصاد الاسلامی؛ [بی‌جا]: شرکة العبیکان للطباعة و النشر، 1406ق.
  2. جوادی­ آملی، عبدالله؛ تفسیر انسان به انسان؛ تحقیق و تنظیم محمدحسین الهی‌زاده؛ چ۱، قم: اسراء، 1385.
  3. جوادی ­آملی، عبدالله؛ تفسیر موضوعی قرآن کریم: فطرت در قرآن؛ تحقیق و تنظیم محمدرضا مصطفی‌پور؛ چ ۷، قم: اسراء، 1390.
  4. ــــــــــ؛ تفسیر تسنیم؛ تحقیق احمد قدسی، روح‌الله رزقی و محمد فراهانی؛ چ ۴، قم: اسراء، 1391.
  5. الصدر، السیدمحمدباقر؛ اقتصادنا؛ الطبعة الاولی، قم: مکتب الإعلام الإسلامی، مرکز النشر، 1417ق.
  6. میرمعزی، سیدحسین؛ «نقد و بررسی دیدگاه شهید صدر درباره هویت اقتصاد اسلامی»، فصلنامه اقتصاد اسلامی؛  ش22، 1385.
  7. ــــــــــ؛ «تعریف و روش کشف مذهب اقتصادی اسلام»، فصلنامه اقتصاد اسلامی؛ ش57، 1394.