کاربردسازی آیات الاحکام عقد ابضاع در بانکداری بدون ربا

رضایی, فرحناز; سیاح, رحیم; زمانی, مهدی

کاربردسازی آیات الاحکام عقد ابضاع در بانکداری بدون ربا

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ دانشجوی دکتری فقه و مبانی حقوق اسلامی، واحد رامهرمز، دانشگاه آزاد اسلامی، رامهرمز، ایران.

² استادیار گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، واحد رامهرمز، دانشگاه آزاد اسلامی، رامهرمز، ایران و عضو هیات علمی دانشگاه نفت اهواز

³ استادیار گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، واحد رامهرمز، دانشگاه آزاد اسلامی، رامهرمز، ایران و استادیار گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی،

چکیده

امروزه عقود اسلامی از ابزارهای فقه اقتصادى در جهت تغییر نگرش به تسهیلات بدون ربا برخلاف بانکداری متعارف یا مرسوم می‌باشد. با تاکید بر رویه عملی بانک‌ها و تحلیل اقتصادی حقوق مبتنی بر رویه قضایی نشانگر این مهم است که بانک عموماً در پی آن است تا میزان معینی از سود را بدون توجه به نتایج واقعی به دست آورد که اشاعه چنین تفکری معامله منعقده را به سوی معامله ربوی با تصور ابهام در توزیع سود میان عامل و بانک سوق می‌دهد و این تصویر را ایجاد می‌نماید که عمل حقوقی واقع شده مورد تایید فقه و قانون مدنی نیست. پژوهش به روش توصیفی- تحلیلی در صدد است تا ضمن بررسی مفهوم‌شناسی و معارفه عقد ابضاع در تجهیز و تخصیص منابع پولی بانکداری اسلامی- ایرانی، شاخصه عدم کارآیی برخی عقود بر مبنای واقع‌گرایی را تبیین و شمّ‌الفقاهه ناصواب و ناکامی بانکداری بدون ربا در عمل به دلیل درک نادرست از کارکرد و وظایف عقود را تحلیل نماید. برآیند اینکه، به نظر می‌رسد که برون رفت از این معضل مستلزم ساختارآفرینی در اجرا با محوریت واکاوی ظرفیت‌های مغفول آیات‌الاحکام(کنزالعرفان) و احکام القرآن(جصاص) با کاربرد سازی و فایده‌انگاری عقد ابضاع در بانکداری بدون ربا با جبران نارسایی‌های پدیده کژمنشی به کارآیی عقود از طریق ایجاد تسهیلات با تاییدگری موضع فقه اقتصادی و قانون مدنی می‌باشد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Application of Ayat Al-Ahkam in contract of goods in banking without usury

نویسندگان [English]

farahnaz Rezaei ¹
Rahim Sayah ²
Mehdi Zamani ³

¹ PhD student in Fiqh and Fundamentals of Islamic Law, Ramhormoz Branch, Islamic Azad University, Ramhormoz, Iran.

² Assistant Professor, Department of Fiqh and Basics of Islamic Law, Ramhormoz Branch, Islamic Azad University, Ramhormoz, Iran and a member of the faculty of Ahvaz Oil University.

³ Assistant Professor, Fiqh and Fundamentals of Islamic Law Department, Ramhormoz Branch, Islamic Azad University, Ramhormoz, Iran.

چکیده [English]

Today, Islamic contracts are one of the tools of economic jurisprudence in order to change the attitude towards interest-free facilities, as opposed to conventional banking. Emphasizing on the practical procedure of banks and the economic analysis of the rights based on judicial practice, it is important that the bank generally seeks to obtain a certain amount of profit regardless of the actual results, that the spread of such a thought of the concluded transaction towards the usurious transaction. It creates ambiguity in the distribution of profits between the agent and the bank and creates the image that the actual legal act is not approved by jurisprudence and civil law.Johesh aims to use a descriptive-analytical method to examine the concept and introduction of the contract of goods in equipping and allocating financial resources of Islamic-Iranian banking, to explain the ineffectiveness of some contracts based on realism, and to explain the incorrect jurisprudence and the failure of usury-free banking in practice due to Analyze the misunderstanding of the functions and duties of contracts.As a result, it seems that the way out of this problem requires structuring in the implementation, focusing on the analysis of the neglected capacities of the verses of the Qur'an (Kanzal-Irfan) and the rules of the Qur'an (Jisas) with the application and usefulness of the contract of goods in usury-free banking by compensating for the shortcomings of the phenomenon of curtailing the effectiveness of contracts. Through the creation of facilities, it is a confirmation of the position of economic jurisprudence and civil law.

کلیدواژه‌ها [English]