بررسی نقش ابزارهای مالی اسلامی بر ادوار تجاری ایران- رهیافت مدل‌های تعادل عمومی پویای تصادفی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه اقتصاد، واحد تهران شمال، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

2 دانشجوی دکترای گروه اقتصاد اسلامی دانشگاه آزاد تهران شمال

چکیده

یکی از مسائل اصلی در حوزه اقتصاد اسلامی شناسایی نقش و مکانیزم اثرگذاری ابزارهای مالی اسلامی بر متغیرهای کلان اقتصادی و چرخه‌های تجاری می‌باشد. در صورتی‌که بتوان بر پایه بررسی‌های علمی چگونگی و میزان این اثرگذاری را تعیین نمود، می‌توان از طریق کاربست مناسب ابزارهای مالی اسلامی بر کنترل و هدایت چرخه‌های رکود و رونق تأثیرگذار بود و این موضوع برای سیاست‌گذاران در اتخاذ سیاست‌ها و تصمیمات اقتصادی بسیار حائز اهمیت و مؤثر خواهد بود. بر این مبنا در این پژوهش با استفاده از متدلوژی اقتصادسنجی مبتنی بر مدل‌های تعادل عمومی پویای تصادفی به بررسی نقش ابزارهای مالی اسلامی بر ادوار تجاری ایران طی دوره زمانی 1380-1400 پرداخته شده است. برای برآورد پارامترها از کالیبراسیون و الگوی خودرگرسیون ‏برداری مرتبه اول استفاده شده و آثار شوک‌های اقتصادی از طریق مدل‌سازی در دو حالت لحاظ ابزارهای مالی اسلامی در مدل و بدون لحاظ ابزارهای مالی اسلامی مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج حاصل از پژوهش گویای آن است که در صورت لحاظ ابزارهای مالی اسلامی، آثار شوک‌های اقتصادی متفاوت از حالت عدم لحاظ ابزارهای مذکور در مدل بوده که این مطلب بیانگر تأثیر نقش ابزارهای مالی اسلامی بر ادوار تجاری در اقتصاد ایران می‌باشد؛ همچنین یک دستاورد مهم این پژوهش می‌تواند حرکت به سمت یک سیستم اقتصادی متناسب با اصول اقتصاد اسلامی تلقی گردد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Investigating the role of Islamic financial instruments on Iran's business cycles, the approach of stochastic dynamic general equilibrium models (DSGE)

نویسندگان [English]

  • Amir Gholami 1
  • Mina Saheb Kashani 2
  • Mohammad mehdi Ahmadi 1
1 Assistant Professor, Department of Economics, College of Management and Social Science, North Tehran Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran. (Corresponding author)
2 Department of Islamic Economics, North Tehran Azad University
چکیده [English]

One of the main issues in the field of Islamic economics is to identify the role and mechanism of Islamic financial instruments on macroeconomic variables and business cycles. If it is possible to determine how and the extent of this impact based on scientific studies, it is possible to influence the control and guidance of cycles of recession and prosperity through the appropriate use of Islamic financial instruments, and this issue is very important and effective for policy makers in making economic policies and decisions. will be. Based on this, in this research, using the econometric methodology based on dynamic stochastic general equilibrium models, the role of Islamic financial instruments on Iran's business cycles during the period 2001-2021 has been investigated. To estimate the parameters, calibration and first-order vector autoregression model were used, and the effects of economic shocks were investigated through modeling in two cases, including Islamic financial instruments in the model and without Islamic financial instruments. The results of the research show that if Islamic financial instruments are considered, the effects of economic shocks are different from the case of not considering the aforementioned instruments in the model, which indicates the effect of the role of Islamic financial instruments on business cycles in Iran's economy. Also, an important achievement of this research can be considered moving towards an economic system in accordance with Islamic economic principles.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Islamic economy
  • Islamic financial instruments
  • Stochastic dynamic general equilibrium model
  • Business cycles
  • Calibration

مراجع

  1. آهنگری، عبدالمجید، فرازمند، حسن، منتظر حجت، امیر حسین، و هفت لنگ، رضا (1397). اثرات مالیات سبز بر رشد اقتصادی و رفاه در ایران: رویکرد تعادل عمومی تصادفی پویا (DSGE). فصلنامه علمی پژوهشی اقتصاد مقداری، 15 (1).
  2. جلال‌زاده آذر، سیدمرتضی، آل عمران، رؤیا، پناهی، حسین، و اصغرپور، حسین (1400). بررسی تأثیر تأمین مالی اسلامی و متغیرهای کلان اقتصادی بر ریسک اعتباری بانک های خصوصی و دولتی در ایران. فصلنامه نظریه‌های کاربردی اقتصاد، 8 (3)، 216-193.
  3. حافظیان، فریده، زمانیان، غلامرضا، و شهرکی، جواد (1399). محدودیت مالی، سرمایه‌گذاری و کانال ترازنامه انتقال سیاست پولی. فصلنامه علمی پژوهشی اقتصاد مقداری، 17 (4)، 113-136.
  4. حسن‌زاده، علی، و احمدیان، اعظم (1391). تأثیر ابزارهای مالی اسلامی بر رشد سرمایه‌گذاری. دو فصلنامه مطالعات اقتصاد اسلامی، 5 (9)، 58-29.
  5. حیدری، حسن، و ملابهرامی، احمد (1396). شتاب دهنده مالی در یک مدل DSGE با بخش‏های مالی و بانکی در ایران. فصلنامه دانش مالی تحلیل اوراق بهادار، 10 (36)، 117-97.
  6. دموری، داریوش، و جاویدان، حمید (1398). بررسی و اولویت‌بندی ابزارهای تأمین مالی اسلامی با استفاده از روش ویکور فازی. فصلنامه اقتصاد و بانکداری اسلامی، 26، 96-69.
  7. سروش، ابوذر (1389). مروری بر ابزارهای مالی اسلامی با تأکید بر اوراق اجاره (صکوک اجاره) در ایران. سازمان بورس و اوراق بهادار.
  8. سلیمانی موحد، مریم، افشاری، زهرا، و پدرام، مهدی (1394). سیاست پولی بهینه با استفاده از قاعده مشارکت اسلامی در یک مدل تعادل عمومی پویای تصادفی. فصلنامه پژوهش‌ها و سیاست‌های اقتصادی، 23 (76)، 144-115.
  9. شاه‌آبادی، ابوالفضل، کرمی، بهاره و ارغند، هانیه (1401). تأثیر پیچیدگی اقتصادی بر تورم در کشورهای منتخب سازمان همکاری اسلامی. فصلنامه علمی پژوهشی اقتصاد مقداری، 19(73)، 67-91.
  10. صیادزاده علی، جمال، و دیکاله، آلن (1387). بررسی ویژگی‌های ادوار تجاری در اقتصاد ایران در دورۀ ۱۳۸۵-۱۳۳۸. فصلنامه پژوهش‌ها و سیاست‌های اقتصادی، 46 ،۸۲-۶۳ .
  11. فقهی کاشانی، محمد، و اسماعیلی، محمدرضا، (1397). توسعه مدل DSGE در ایران جهت افزایش مقاومت نظام مالی کشور با حداقل‌سازی اثرات سرریز شوک ارزی. فصلنامه تحقیقات مالی اسلامی، 14، 452- 425.
  12. قادری، جعفر، و ایزدی، بهنام (1396). بررسی آثار اقتصادی و مفاهیم فقهی عقود سه‌گانه جدید استصناع، خرید دین، مرابحه به عنوان ابزارهای نوین بانکداری اسلامی. فصلنامه اقتصاد و بانکداری اسلامی، 20، 97-79.
  13. قلیچ (1393). تحلیل قابلیت ابزارهای مالی اسلامی در اثرگذاری بر چرخه‌های تجاری اقتصادی ج.ا. ا. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، وزارت علوم، تحقیقات و فناوری- دانشگاه علامه طباطبایی- دانشکده اقتصاد.
  14. ملابهرامی، احمد (1395). مکانیزم‌ها و پیامدهای شوک‌های مالی و اعتباری در ایران: رهیافت تعادل عمومی پویای تصادفی. رساله دکترا، گروه اقتصاد دانشگاه ارومیه.
  15. مهرگان، نادر، و دلیری، حسن (1392). واکنش بانک‌ها در برابر سیاست‌های پولی بر اساس مدل DSGE. فصلنامه پژوهش‌ها و سیاست‌های اقتصادی، 21 (66)، 68-39.
  16. ملک، هومن، دل‏انگیزان، سهراب، و الماسی، مجتبی (1401). بررسی نقش تأمین مالی مسکن بر ادوار تجاری ایران، رهیافت DSGE. فصلنامه علمی پژوهشی اقتصاد مقداری، 19 (3)، 63-92.
  17. Alun Nur, M., and Herianingrum, S. (2022). The utility of Islamic Financial Instruments in Preserving Nature. Journal of finance and Islamic Banking, 5 (1), 82-98.
  18. Djennas, M. (2016). Business cycle volatility, growth and financial openness: Does Islamic finance make any difference?. Borsa Istanbul Review,16 (3), 121-145.
  19. Daliri,H. Mehrgan,N. (2015). The Anatomy of DSGE Models with Banking Industry for Iran's Economy. Iranian Journal of Economic Studies, 4 (2), 17-49.
  20. Feizi, M. (2009). A NewKeynesian Small Open Economy DSGE Model in Islamic Economic Framework: The Case of Iran. Journal of Economic Literature, Retrieved from: https://www.researchgate.net
  21. Gerali, et al (2010). credit and Banking in a DSGE Model of the Euro Area. Journal of Money, credit and Banking, 42 (1), 107-141.
  22. Gertler, M., & Karadi, P. (2011). A model of unconventional monetary policy. Journal of Monetary Economics, 58 (1), 17-34.
  23. Hadian, M. (2017). Islamic Finance and the Fluctuations of Investment and Output: The Role of Monetary Policy. Journal of Money and Economy, 12 (3), 277-293
  24. Khawla Dahani and Rajae Aboulaich (2018). Dynamic Stochastic General Equilibrium model for the Islamic economy. Investment Management and Financial Innovations, 15 (3), 370-382.
  25. Soleimani Movahed, M. Afshari, Z., & Pedram, M. (2015). »Optimal Policy Rules for Iran in a DSGE Framework )Islamic Musharakah Approach). Journal of Money and Economy, 9 (4).
  26. Zheng, L. Ge, X., Li, X. (2019). The transmission of financial shocks in an estimated DSGE model with housing and banking. Journal of Economic Modelling, 127, 1-55.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار