ارزیابی تطبیقی درآمد پایه همگانی در اقتصاد متعارف و تضمین حد معیشت در اقتصاد اسلامی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار دانشکده معارف اسلامی و اقتصاد دانشگاه امام صادق علیه السلام

2 دانشجوی دکترای اقتصاد نفت و گاز دانشگاه امام صادق علیه السلام

چکیده

درآمد پایه همگانی نوعی پرداخت انتقالی نامشروط است که به همه شهروندان پرداخت می‌شود و مقدار آن برای پوشش حداقل مخارج زندگی کافی است. ایده درآمد پایه همگانی یکی از سازوکارهای پیشنهادی تضمین حداقل درآمد در اقتصاد متعارف است که به ‌عنوان جایگزینی برای نظام تأمین اجتماعی موجود شناخته می‌شد و مزایا و معایب آن همچنان مورد مناقشه است. به ‌طور مشابه در اقتصاد اسلامی نیز بر تضمین حد معیشت برای همگان تأکید شده است. در این مقاله ابتدا درآمد پایه همگانی و طرح‌های مشابه آن در اقتصاد متعارف (سود سهام اجتماعی، درآمد مشارکت، مالیات بر درآمد منفی و پیشنهاد اتکینسون مبنی بر برقراری نظام مالیات هموار/ درآمد پایه) مطرح و سپس سازوکار تضمین حد معیشت در اقتصاد اسلامی تبیین شده است. یافته‌های مقاله نشان می‌دهد که اعطای درآمد پایه همگانی– به ‌عنوان اعتبار مالیاتی برگشت‌پذیر- در چارچوب نظام مالیات بر مجموع درآمد با موازین اقتصاد اسلامی انطباق دارد. ثانیاً‌ با توجه به محدودیت‌های مالی کنونی دولت، بهتر از سایر مدل‌های متعارف تضمین حداقل درآمد قابل‌اجرا است و ثالثاً انتظار می‌رود با اجرای آن حداقل درآمد برای همه شهروندان (نه ‌فقط افراد تحت پوشش سازمان‌های حمایتی) با کمترین هزینه تضمین ‌شود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Comparative Analysis of Universal Basic Income in Orthodox Economics and Livelihood Guarantee in Islamic Economics

نویسندگان [English]

  • Mohammadjavad Sharifzade 1
  • HamidReza Bahreman 2
1 Associate Professor at Imam Sadiq University
2 PhD Student at Imam Sadiq University
چکیده [English]

Universal basic income is a type of unconditional cash transfer that is paid to all citizens and is sufficient to cover the minimum living expenses. The idea of universal basic income is one of the proposed mechanisms to guarantee minimum income in the mainstream economics that is recognized as an alternative to the existing social security system but its benefits and disadvantages are still disputed. Similarly, in the Islamic economy, the emphasis has been on ensuring that everyone's livelihood is guaranteed. This paper first discusses basic income and similar schemes in the mainstream economics (social dividends, participation income, negative income tax, and Atkinson's proposal to establish a flat tax / basic income), and then explains the mechanism of securing a subsistence standard in Islamic economics. The findings of the paper show that: the provision of Universal basic income - as a refundable tax credit - within the framework of the private income tax system is in line with Islamic economics standards; In addition, given the current fiscal constraints of government, it is more enforceable than other models of minimum income guarantee, and with implementing it, it is expected to ensure minimum income for all citizens (not just those covered by support organizations) at the lowest cost.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Universal Basic Income
  • Unconditional Cash Transfers
  • Guaranteed Minimum Income
  • Negative Income Tax
  • Guaranteed Livelihood
  • Targeting Cash Subsidies

مراجع

  1. ابراهیمی، محمدحسین؛ بیمه و تأمین اجتماعی از نظر اسلام؛ تهران: کویر، 1375.
  2. ابن‌اثیر، عزالدین‌علی؛ کامل: تاریخ بزرگ اسلام و ایران؛ ترجمه عباس خلیلی؛ تصحیح مهیار خلیلی؛ تهران: مؤسسه مطبوعاتی علمی، 1364.
  3. ایروانی، جواد و همکاران؛ «زکات باطنی از دیدگاه فقهی»؛فقه و اصول،  ش86(2)، 1390.
  4. بِرگمَن، روتگِر؛ آرمان‌شهری برای واقع‌گراها و چگونه به آن برسیم؛ ترجمه هادی بهمنی؛ تهران: نشر نوین توسعه، 1398.
  5. بلاذری، أحمد بن یحیى؛جمل من أنساب الأشراف؛ بیروت: دارالفکر، 1417ق.
  6. بونولی،‌ جولیانو و همکاران؛ دولت رفاه در اروپا: (به سوی تدوین نظریه‌ای در باب کاهش نقش دولت در خدمات رفاهی)؛ ترجمه هرمز همایون‌پور؛ تهران: مؤسسه عالی پژوهش تأمین اجتماعی، 1380.
  7. ثقفی، ابراهیم‌بن‌محمد؛الغارات؛ محقق جلال‌الدین محدث؛ تهران: انجمن آثار ملی، 1395ق.
  8. جبرتی، عبدالرحمان؛ عجائب لآثار فی التراجم و الاخبار؛ بیروت: دارالجبل، 1237ق.
  9. حرانی، ابن‌شعبه؛ تحف العقول عن آل ‌الرسول ؛ ترجمه محمدباقر کمره‌ای؛ تهران: کتابچی، 1376.
  10. حر عاملی، محمد‌بن‌حسن؛تفصیل وسائل الشیعة إلی تحصیل مسائل الشریعة؛ قم: موسسه آل البیت لإحیاء التراث، 1416ق.
  11. حکیمی، محمد‌رضا؛حکومت اسلامی از نظر قرآن و احادیث (کتاب و سنت)؛ تهران: انتشارات علمی- فرهنگی الحیاة، 1391.
  12. خمینی، روح‌الله؛رساله توضیح المسائل؛ تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی ، 1391.
  13. ــــــــــ؛ترجمه تحریر الوسیله امام خمینی ؛ تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی ، 1392.
  14. ــــــــــ؛ کتاب البیع؛ ج3، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی ، 1434ق.
  15. سید قطب؛ عدالت اجتماعی در اسلام: مباحثی در زمینه‌های: جامعه، اقتصاد، سیاست و حکومت؛ ترجمه سید هادی خسروشاهی و محمدعلی گرامی؛ تهران: کلبه شروق، 1379.
  16. شهید ثانی، زین‌الدین‌بن‌علی؛ مسالک الأفهام إلى تنقیح شرائع الإسلام؛ قم: مؤسسة المعارف الاسلامیة، 1413ق.
  17. صدر، محمدباقر؛ اقتصاد ما؛ ترجمه ابوالقاسم‏ حسینى و مهدى برهانى؛ قم: پژوهشگاه علمی تخصصی شهید صدر، 1393.
  18. عیوضلو، حسین؛ عدالت و کارایی در تطبیق با نظام اقتصادی اسلام؛ تهران: دانشگاه امام صادق ، 1384.
  19. ــــــــــ؛نظریه اسلامی عدالت اجتماعی و عدالت اقتصادی؛ تهران: الگوی پیشرفت، 1394.
  20. فراهانی فرد، سعید؛ «کارکرد اقتصادی دین اسلام (توزیع ثروت و درآمد)»، قبسات، ش86(5)، 1396.
  21. کاشف الغطاء، محمدحسین؛ تحریر المجلة؛ ج۲، نجف: المکتبة المرتضویة، 1359ق.
  22. کلینی، محمد‌بن‌یعقوب؛اصول الکافی؛ لبنان: دارالتعارف للمطبوعات، 1369.
  23. مصباحی‌مقدم، غلامرضا؛ فقه منابع مالی دولت اسلامی؛ تهران: دانشگاه امام صادق ، 1397.
  24. مصباحی‌مقدم، غلامرضا و حسین میسمی؛ بیت‌المال در اقتصاد و مالیه اسلامی: دلالت‌هایی برای اصلاح نظام مالیات و یارانه در کشور؛ تهران: دانشگاه امام صادق ، 1394.
  25. النجار، محمد و همکاران؛المعجم الوسیط؛ قاهره: دارالدعوة، [بی‌تا].
  26. النجفی الجواهری، الشیخ محمدحسن؛ جواهر الکلام فی شرح شرائع الإسلام؛ تحقیق عباس قوچانی؛ بیروت: دار إحیاء التراث العربی، 1430ق.
    1. Atkinson, A. B.; Public economics in action: The Basic Income/Flat Tax Proposal; The Lindahl lectures, Oxford: Clarendon Press, 1995.
    2. Beveridge, W. H.; "Individual Welfare and the Welfare State";Challenge, Routledge, 6(6), 1945.
    3. Caputo, R. K.;Basic income guarantee and politics. Exploring the basic income guarantee; 1st ed. H1, New York: Palgrave Macmillan, 2012.
    4. Cesarini, D. & et.al; The Effect of Wealth on Individual and Household Labor Supply: Evidence from Swedish Lotteries; NBER Working paper No. 21762, Cambridge, MA: National Bureau of Economic Research,  2015.
    5. Fischer, D. & Schotter, A.; "The inevitability of the paradox of redistribution in the allocation of voting weights";Public Choice, 33(2), 1978.
    6. Fitzpatrick, T.; Freedom and security; Basingstoke: Macmillan Press, 1999.
    7. Flamand, S. & Calsamiglia, C.; "A Review on Basic Income: A Radical Proposal for a Free Society and a Sane Economy by Philippe Van Parijs and Yannick Vanderborght";Journal of Economic Literature, 57(3), 2019.
    8. Ford, M.; The Rise of the Robots: Technology and the Threat of Mass Unemployment; A Oneworld book. Oneworld Publications, 2016.
    9. Frey, C.B. & M.A. Osborne; The Future of Employment: How Susceptible are Jobs to Computerization?; University of Oxford, 2013.
    10. Friedman, Milton & Friedman, Rose D.; Capitalism and freedom; Chicago, London: University of Chicago Press, 1962.
    11. Gorz, A.;Reclaiming Work: Beyond the Wage-Based Society; Cambridge: Polity Press, 1999.
    12. Hilary Hoynes W. & Jesse Rothstein; Universal Basic Income in the US and advanced countries; NBER working paper series, Cambridge, Massachusetts: National Bureau of Economic Research, 2019.
    13. Keane, J.; Tom Paine; Grove Great Lives, New York: Grove Atlantic, 2007.
    14. Korpi, W. & Palme, J.; "The Paradox of Redistribution and Strategies of Equality: Welfare State Institutions, Inequality, and Poverty in the Western Countries"; American Sociological Review, 63(5), 1998.
    15. Launonen, Reima; "Basic Income Property- Owning Democracy and the Just Distribution
of
Property"; Pathways to Basic Income, 14th BIEN Congress in Munchen, 2012.
    16. Lowe, Rodney; The Welfare State in Britain Since 1945; New York: Macmillan, 1999.
    17. Meskoub, Mahmoud; Cash transfer as a social policy instrument or a tool of adjustment policy: from indirect subsidies (to energy and utilities) to cash subsidies in Iran, 2010-2014; ISS Working Papers- General Series 610, International Institute of Social Studies of Erasmus University Rotterdam (ISS), The Hague. 2015.
    18. Mkandawire, T.; Targeting and universalism in poverty reduction; Geneva: United Nations Research Institute for Social Development, 2005.
    19. Moss, Todd & et.al; Oil to Cash: Fighting the Resource Curse through Cash Transfers; Washington, D.C.: Center for Global Development, 2015.
    20. Paine, Thomas; The Rights of Man for the benefit of all mankind; Philadelphia: D. Webster, 1797.
    21. Piketty, T.; Capital in the twenty-first century; Cambridge Massachusetts: The Belknap Press of Harvard University Press, 2014.
    22. Raventós, D.;Basic Income:The Material Conditions of Freedom; London: Pluto Press, 2007.
    23. Standing, G.; Basic income: New Haven, London: Yale University Press, 2017a.
    24. Standing, G.;Basic Income: And How We Can Make It Happen; UK: PELICAN, 2017b.
    25. Therborn, G. & Gough, I.; "The global futures of welfare states"; In F. G. Castles S. Leibfried, J. Lewis, H. Obinger & Ch. Pierson (Eds.). The oxford handbook of the welfare state, Oxford University Press, 2010.
    26. Titmuss, Richard M.;Essays on The Welfare State; London: Unwin University Books, 1963.
    27. Torry, M.;The feasibility of citizen’s income. Exploring the basic income guarantee; New York: Palgrave Macmillan, 2016.
    28. Van Parijs, P.;Arguing for basic income; London & New York: Verso, 1992.
    29. Van Parijs, P.; "Basic Income: A Simple and Powerful Idea for the Twenty-first Century";Politics and Society, 32(1), 2004.
    30. Van Parijs, Philippe; Vanderborght, Yannick; "Basic income in a globalized economy"; Inclusive growth, development and welfare policy: A critical assessment; 18(15), 2015.
    31. Van Parijs, P. & Vanderborght, Yannick;Basic Income: A Radical Proposal for a Free Society and a Sane Economy, Cambridge, Massachusetts: Harvard University Press, 2017.
    32. Wispelaere, J. D. & Stirton, L.; "The public administration case against participation income";Social Service Review; 81(3), 2007.
    33. Yunker, J. A.; "The Social Dividend Under Market Socialism";Annals of Public and Cooperative Economics; 48(1), 1977.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار