طراحی الگوی بانکداری مقاومتی مطالعه موردی بانک نیاز‌های اساسی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشگاه امام صادق ع

چکیده

بانک‌ها در تمام اقتصاد‌ها نقشی اساسی بر عهده‌ دارند و شریان اصلی انتقال وجوه و تأمین مالی هستند؛ در کشور ما به دلیل اتکای بیشتر تأمین مالی به بانک، این اهمیت دو چندان است؛ این نقش برجسته بانک در اقتصاد، در سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی نیز مطمح نظر بوده است و بند نهم آن به این مهم اختصاص دارد. برای اینکه اقتصاد مقاومتی بتواند در عرصه عملیاتی ظهور و بروز یابد، بانکداری مقاومتی از اولویت‌های اصلی و از پیش‌نیاز‌های اساسی است. اینکه بانکداری مقاومتی به عنوان بانکداری اقتصاد مقاومتی چه مفهومی دارد و اساساً بهترین الگو و زمینه برای تحقق آن کدام است؟ سؤال اصلی این تحقیق است که به روش کتابخانه‌ای و توصیفی تلاش شده است به آن پاسخ داده شود.
به همین منظور مفهوم‌شناسی بانکداری مقاومتی در قالب دو مفهوم «بانک مقاوم» و «بانک مقاوم‌ساز» تشریح شده است و مبتنی بر الگوی تفکیک در بانکداری اسلامی، الگویی تفکیکی با سه نوع بانک نیاز‌های اساسی، توسعه‌ای و تجاری طراحی شده است؛ علاوه‌براین به عنوان جدید‌ترین نوع بانک، بانک ‌نیاز‌های اساسی به ‌صورت تفصیلی در سه محور منابع، مصارف و عملیات تشریح شده و نکات اجرایی در خصوص آن مورد بحث قرار گرفته است.
نتایج این تحقیق علاوه بر مفهوم‌شناسی بانکداری مقاومتی،‌ الگویی عملیاتی برای بانکداری مقاومتی مبتنی بر الگوی تفکیک است که یکی از انواع آن به‌ صورت موردی،‌ تشریح شده است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Designing a Model for Resistive Banking Case Study of Basic Needs Bank

چکیده [English]

Banks play a key role in all economies and they are the main artery of the transfer of funds and financing. In our country due to greater reliance on bank financing, banks are much more important. The prominent role of banks in the economy in the general policies of resistive economic has been considered and ninth paragraph of the policies is devoted to this important issue. Resistive banking is top priority and essential prerequisite for the emergence of resistive economy in operational areas. The main question of this paper is "What is the definition of resistive banking and what the best practice for its implementation is?" the question is answered by library review and descriptive method.
For this purpose, the concept of resistive banking in terms of the concept of "resisting Bank" and "strengthened bank" is described and based on the pattern of segregation in the Islamic banking model, a framework of three types of banks (basic needs bank, development bank and commercial bank) is planned. In addition, as the newest type of banks, basic needs bank is described in three fields of resources, costs, and operations in detail.
The results of this study, in addition to concept of resistive banking, represent an operational framework for resistive banking based on the pattern of segregation wich one of models is described as a case study.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Resistive Economy
  • Resistive Banking
  • the Pattern of Segregation
  • Basic Needs Bank

مراجع

  1. ابراهمیی ‌سالاری، تقی و سیدمحمد سیدحسینی؛ «بررسی فقهی وقف پول و آثار اقتصادی آن»؛ دوفصلنامه دانشنامه حقوق اقتصادی، س19، ش1، 1391.
  2. ابراهیمی سالاری، تقی، سیدمهدی نریمانی زمان‌آبادی و سیدمحمد سیدحسینی؛  بررسی فقهی وقف پول؛ مشهد: بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی، 1394.
  3. ابراهیمی، آیت‌اله و اله‌مراد سیف؛ «مفهوم‌شناسی و زمینه‌یابی بانکداری مقاومتی در اقتصاد ایران»؛ فصلنامه روند، س22، ش71، 1394.
  4. ابوالحسنی، اصغر و احمد بهاروند؛ «"اوراق دوسویه ارزی" رویّه‌ای برای معاملات ارزی در یک اقتصاد مقاومتی نوعی»؛ دوفصلنامه مطالعات اقتصاد اسلامی، س4، ش10، 1392.
  5. اسدی، علی؛ «نظام اقتصاد اسلامی الگویی کامل برای اقتصاد مقاومتی»؛ فصلنامه سیاست‌های راهبردی و کلان، س2، ش5، 1393.
  6. امیری طهرانی‌زاده، سیدمحمدرضا؛ «مبانی سیستمی اقتصاد مقاومتی»؛ دوفصلنامه جستار‌های اقتصادی ایران، س12، ش23، 1394.
  7. تراب‌زاده جهرمی، محمدصادق، سیدعلیرضا سجادیه و مصطفی سمیعی‌نسب؛ «بررسی ابعاد و مؤلفه‌های اقتصاد مقاومتی جمهوری اسلامی ایران در اندیشه حضرت‌ آیت‌الله خامنه‌ای»؛ فصلنامه مطالعات انقلاب اسلامی، س10، ش32، 1392.
  8. حائری، محمدحسن و طیبه عباسی؛ «بررسی فقهی وقف پول»؛ مجله دانشکده علوم انسانی دانشگاه سمنان، س6، ش19، 1386.
  9. حسین‌زاده بحرینی، محمدحسین؛ «اقتصاد مقاومتی؛ راهکاری برای توسعه»؛ فصلنامه مشکوة، ش118، 1392.
  10. داودی، پرویز و محمد بیدار؛ «بررسی الگوی تفکیک عقود در بانکداری اسلامی»؛ مجله معرفت اقتصاد اسلامی، س3، ش5، 1390.
  11. سروش، ابوذر؛ «ارائه مدل تفصیلی انتشار اوراق وقف در ایران»؛ دوفصلنامه تحقیقات مالی- اسلامی، س1، ش1، 1390.
  12. سلیمی‌فر، مصطفی؛ ‌«وقف بسترساز توسعه اقتصادی»؛ مجموعه مقالات وقف و تمدن اسلامی، ج2، تهران: نشر اسوه، 1387.
  13. سیف، اله‌مراد؛ «الگوی پیشنهادی اقتصاد مقاومتی جمهوری اسلامی ایران (مبتنی بر دیدگاه مقام معظم رهبری)»؛ فصلنامه آفاق امنیت، س5، ش16، 1391.
  14. سیفلو،‌ سجاد؛ «اقتصاد مقاومتی راهبرد دفاع غیر عامل اقتصادی»؛ فصلنامه سیاست دفاعی، س22، ش86، 1393(الف).
  15. ــــــــ؛‌ »مفهوم‌شناسی اقتصاد مقاومتی»؛ دوفصلنامه معرفت اقتصاد اسلامی، س5، ش10، 1393(ب).
  16. صمصامی،‌ حسین و پرویز داودی؛ «به سوی حذف ربا از نظام بانکی (از نظریه تا عمل)»؛ تهران: ‌انتشارات دانایی و توانایی، 1389.
  17. عباس‌آباد عربی،‌ احسان و دیگران؛ «مدل مفهومی اقتصاد مقاومتی با تأکید بر الگوی چابکی سازمان‌ها»؛ فصلنامه راهبرد، س23، ش71، 1393.
  18. غیاثوند، ابوالفضل؛ «مروری بر ادبیات جهانی درباره تاب‌آوری ملی»؛ تهران: مرکز پژوهش‌های مجلس، شماره مسلسل گزارش 13582، 1393.
  19. فروغی‌زاده، یاسین و سیداحسان خاندوزی؛ «ارزیابی شاخص‌های جهانی برای سنجش درجه مقاومت اقتصادی»؛ تهران: مرکز پژوهش‌های مجلس، شماره مسلسل گزارش 14139، 1393.
  20. فشاری، مجید و جواد پورغفار؛ «بررسی و تبیین الگوی اقتصاد مقاومتی در اقتصاد ایران»؛ مجله اقتصادی، س14، ش5 و6، 1393.
  21. قلیچ، وهاب و رسول خوانساری؛ «عوامل مؤثر بر تحقق سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی در نظام بانکی»؛ تهران: پژوهشکده پولی و بانکی، یادداشت سیاستی 94008، 1394.
  22. قلیچ، وهاب؛‌ «بررسی ظرفیت‌ها و محدودیت‌های قانون عملیات بانکی بدون ربا در پشتیبانی از سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی»؛ فصلنامه پژوهش‌های فقهی-حقوقی، س3، ش7، 1393.
  23. محمدی‌مقدم، یوسف و میثم علی‌‌پور؛ «مفهوم‌شناسی اقتصاد مقاومتی در بیانات مقام معظم رهبری»؛ جستارهایی در مدیریت، س2، ش5، 1391.
  24. مکیان، سیدنظام‌الدین و آزاده سعادت‌خواه؛ «اندازه‌گیری حداقل معاش با استفاده از سیستم مخارج خطی مطالعه موردی: جامعه شهری استان یزد (برنامه‌های سوم و چهارم توسعه)؛ فصلنامه پژوهش‌های رشد و توسعه اقتصادی، س2، ش5، 1390.
  25. موسویان سیدعباس و ‌علی راه‌نشین؛ «حساب‌های قرض‌الحسنه اختصاصی راهکاری بهینه برای هدایت و مدیریت منابع قرض‌الحسنه در نظام بانکداری اسلامی»؛ دوفصلنامه معرفت اقتصاد اسلامی، س6، ش11، 1393.
  26. موسویان سیدعباس؛ بازار سرمایه(1)؛ تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، 1391.
  27. ــــــــ؛ بانکداری اسلامی؛‌ تهران: مؤسسه تحقیقات پولی و بانکی، 1378.
  28. میرمعزی، سیدحسین؛  «اقتصاد مقاومتی و ملزومات آن (با تأکید بر دیدگاه مقام معظم رهبری)»؛ فصلنامه اقتصاد اسلامی،‌ س12، ش47، 1391.
  29. هزاوئی،‌ سیدمرتضی و علی زیرکی حیدری؛ «اقتصاد مقاومتی؛ نماد مدیریت جهادی در اقتصاد سیاسی ایران»؛ فصلنامه مطالعات انقلاب اسلامی، س11، ش37، 1393.
    1. Ahmed, H.; Role of Zakah and Awqaf in Poverty Alleviation; Islamic research and training institute, 2004.
    2. Farooq, M and Zaheer S; Are Islamic Banks More Resilient during Financial Panics?; International Monetary Fund, 2015.
    3. Global Risks reports 2015; World Economic Forum; available at http://www3.weforum.org/docs/WEF_Global_Risks_2015_Report15.pdf
    4. King, R. and Levine, R.; "Finance and Growth: Schunpeter Might Be Right"; Quarterly Journal of Economics, No.108, 1993.
    5. Sen, A.; “Issues in the Measurement of Poverty”; Scandinavian Journal of Economics, vol.1, 1979.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار